İtalya’daki Vezüv Yanardağı’nın MS 79’daki patlamasında hayatını kaybeden bir kişinin beyin dokusu, cam gibisi bir unsura dönüştü. Bilim insanları, bu sıra dışı dönüşümün nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalışıyor.
2020 yılında yapılan araştırmalarda, Herculaneum kentinde bulunan bir iskeletin kafatasında siyah, cam gibisi bir unsur keşfedildi. Yeni tahliller, bu hususun muhtemelen fosilleşmiş beyin dokusu olduğunu gösterdi. Uzmanlar, genç bir erkeğe ilişkin olduğu düşünülen iskeletin, yanardağ külüyle kaplanmış bir yatakta yüzüstü yatar halde bulunduğunu belirtiyor.
Bilim insanlarının yaptığı ayrıntılı incelemeye nazaran, beynin camlaşma süreci, beden dokusunun 510 santigrat derecenin üzerinde ısındıktan sonra apansız soğumasıyla gerçekleşti. Bu sürece vitrifikasyon (camlaşma) ismi veriliyor.
CAMLAŞMA NASIL GERÇEKLEŞTİ?
Araştırmanın baş müellifi, Roma Tre Üniversitesi’nden volkanolog Guido Giordano, “Sıvının cama dönüşmesini sağlayan şey süratli ısıtma değil, süratli soğutmadır” dedi. Tabiatta organik gereçlerin camlaşması son derece azdır. Volkanik cam olan obsidyen de misal biçimde, lavun suyla temas edip birdenbire soğuması sonucu oluşur.
Ancak Vezüv’ün püskürttüğü piroklastik akıntılar yani yüksek sıcaklıkta volkanik gereç ve toksik gazlardan oluşan akışlar, beyin dokusunun camlaşmasına neden olamayacak kadar yavaş soğur. Bu akıntıların sıcaklığı 465 santigrat dereceyi aşmıyordu.
Giordano’ya nazaran vitrifikasyon, patlama sırasında ortaya çıkan çok sıcak kül bulutları ile gerçkelşemiş olabilir. Bu çeşit kül bulutları, 510-600 santigrat derece sıcaklığa ulaşarak insanları anında öldürebilir ve organik dokuların apansız camlaşmasına yol açabilir.
