Belce ÖRÜ
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) bilgilerine nazaran Türkiye iktisadı 2024 yılının tamamında yüzde 3.2, yılın son çeyreğinde ise yüzde 3 büyüdü. Orta Vadeli Program’da 2024 yılı için büyüme beklentisi yüzde 4’ten yüzde 3.5’e revize edilmişti. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’yı (GSYH) oluşturan faaliyetler incelendiğinde Türkiye iktisadının lokomotif kesiminin yeniden inşaat olduğu görüldü.
TÜKETİM ÖNE ÇIKTI
İnşaat dalı yüzde 9.3 ile çift haneye yakın büyüme gösterirken, üretim iktisadının temelini oluşturan sanayi bölümü ise yalnızca yüzde 0.5 büyüdü. 2024 yılında imalat sanayi yüzde 0.2 ile daralan tek kesim olarak dikkat çekti.
Ekonominin üretim yerine tüketime dayalı büyüdüğünün bir öteki ispatı son çeyrekte yine hızlanan hanehalkı harcamaları oldu. Hanehalkı tüketim harcamaları son çeyrekte yüzde 3.9, 2024 yılında yüzde 3.7 arttı. Yılın son çeyreğinde büyümeye en yüksek müspet katkılar 3 puan ile tüketim ve 1.5 puan ile yatırımlardan geldi. Böylece, büyümeye tüketimden gelen kesintisiz olumlu katkı 18. çeyreğe ulaştı. Evvelki çeyrekte yüzde 0.8 daralan lakin – yüzde 0.1’e revize edilen yatırımlar ise son çeyrekte yüzde 6.1 büyüdü. Yatırımlar tarafındaki ana belirleyici inşaat olurken, son çeyrekte inşaat tekrar yüzde 9.7 üzere kuvvetli bir büyüme gösterdi.
Gelirde eşitsizlik de arttı
Kişi başına GSYH 2024 yılında cari fiyatlarla 507 bin 615 TL, dolar cinsinden 15 bin 463 olarak hesaplandı. Prof. Dr. Mehmet Şişman, “15 bin doları geçtik diye sevinelim mi? Yoksa 10 bin doları geçerken olduğundan daha fazla eşitsizliğe mi yanalım” yorumunu yaptı.
