Avrupa Birliği önderleri, ABD’nin Ukrayna’ya askeri yardımını durdurmasının akabinde savunma harcamalarını artırma ve Kiev’e takviyesi sürdürme taahhüdünde bulundu.
Polonya Başbakanı Donald Tusk, Brüksel’deki tepe öncesinde yaptığı açıklamada, “Avrupa bu meydan okumayı üstlenmeli, bu silahlanma yarışına girmeli ve kazanmalı” dedi.
Tusk, Avrupa’nın Rusya karşısında askeri, ekonomik ve finansal açıdan üstün olduğunu belirtti. Avrupa Komisyonu’nun, savunma harcamaları için mali kuralların gevşetilmesi ve AB hükümetlerine 150 milyar Euro’ya kadar ortak borçlanma imkanı sunulmasını öngören planı, tepeye katılan birçok önder tarafından memnuniyetle karşılandı.
Zirveye Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski de katıldı. Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, Zelenski’yi sıcak bir halde karşılayarak, “Biz buradayız, Ukrayna’yı savunuyoruz” dedi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de Zelenski ile birlikte kameralar karşısına geçti.
Geçen hafta Beyaz Saray’da Trump ve Zelenski ortasında yaşanan gerginliğin akabinde, Brüksel’de AB ülkeleri Zelenski etrafında birlil oldu.
AVRUPA’NIN İÇİNDEKİ AYRILIKÇI
Ancak AB önderleri, ABD’nin askeri takviyesini kaybetmenin doğuracağı sonuçlarla karşı karşıya. NATO datalarına nazaran Washington geçen yıl Ukrayna’ya sağlanan askeri yardımın yüzde 40’ını tek başına üstlendi. AB’nin bu açığı kapatıp kapatamayacağı belirsizliğini koruyor.
Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, AB’nin kendi savunmasını güçlendirmesi gerektiğini kabul ederken, ABD’yi büsbütün kaybetmekten kaygı duyduğunu belirtti.
Scholz, “Sakin ve akılcı bir halde hareket etmeliyiz. Önümüzdeki aylarda ve yıllarda ABD’nin dayanağının devam etmesini sağlamalıyız zira Ukrayna’nın savunması buna bağımlı” dedi.
Ancak AB içinde görüş ayrılıkları sürüyor. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna’ya daha fazla dayanak verilmesine karşı çıkarken, AB’nin kendi savunmasını güçlendirmesi tarafındaki tedbirleri destekleyeceğini söz etti. Orban’ın, dorukta Kiev’e yönelik yeni bir mali yardım paketinin onaylanmasını engelleyebileceği ihtimali tasa yarattı.
MACRON’UN KALKANI ÇOK KONUŞULDU
Zirvede tartışılan en kritik bahislerden biri de Avrupa’nın nükleer caydırıcılığı oldu. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, tepe öncesinde Fransız halkına hitaben yaptığı konuşmada, “ABD yanımızda olacaktır diye düşünmek istiyoruz. Lakin şayet olmazsa, buna hazırlıklı olmalıyız” dedi.
Macron, Rusya’nın artık tüm Avrupa için bir tehdit olduğunu vurguladı. Moskova, Macron’un açıklamalarına sert reaksiyon gösterdi. Tepede Fransa’nın nükleer şemsiyesinin Avrupa’nın geri kalanına açılması önerisi de gündeme geldi.
Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda, “Bu cins bir nükleer müdafaa, Rusya’ya karşı çok önemli bir caydırıcı öge olur” dedi. Polonya bu fikre olumlu yaklaştı.
Ancak Almanya üzere kimi ülkeler, ABD’nin Avrupa güvenliğinden büsbütün çekilmesinin daha büyük bir risk yaratacağını savunarak NATO’nun ehemmiyetini vurguladı.
TRUMP’IN DAVRANIŞLARI, AVRUPA’NIN BAKIŞINI DEĞİŞTİRDİ
Trump’ın NATO müttefiklerine yönelik tenkitleri ve Avrupa’nın güvenliğini daha fazla üstlenmesi gerektiği istikametindeki açıklamaları, kıtadaki savunma harcamalarını kamçıladı.
ABD Başkanı, “Avrupa, kendi güvenliği için daha fazla sorumluluk almalı. NATO müttefikleri gereğince harcama yapmıyorsa, ABD onları korumayacak” demişti.
Washington’un Ukrayna’ya yönelik tavrındaki değişim, Avrupa’da derin bir telaş yarattı. Rusya ile daha uzlaşmacı bir ilgi kurmaya çalışan Trump idaresi, Avrupa başşehirlerinde ABD’nin sağlam bir ortak olup olmadığına dair tartışmalara neden oldu.
