Kalp-damar hastalıkları, Dünya’da ve ülkemizde birinci vefat nedeni… Münasebetiyle kalp sıhhatimizi ihmal etmememiz gerektiğini vurgulayan ve ‘Kalbiniz sizden daha yaşlı ya da daha genç olabilir’’ diyen Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, bu hayati organın yaşını hesaplamanın yollarını şöyle açıkladı:
Kalbin biyolojik yaşı nasıl ölçülür?
KLİNİK TESTLER
– Kan basıncı (Tansiyon): Takibi değerlidir.
– Kolesterol düzeyleri (LDL, HDL, Total):
Takip edilmelidir.
– EKG (Elektro-kardiyogram): Koroner meselelere, ritm bozuklukları, iletim meseleleri kalbin yaş göstergesi olabilir.
– Ekokardiyografi (EKO): Kalp kası kalınlığı, pompa gücü (EF), kapak problemleri ölçülebilir.
– Kalsiyum skoru (Bilgisayarlı Tomografi): Gerek koroner, gerekse büyük damarlardaki kireçlenmeyi gösterir, direkt değerlendirilebilen “damar yaşı” ölçümüdür.
– Arteriyel sertlik (Pulse Wave Velocity): Damar elastikiyeti azalırsa biyolojik yaş artar. Kalbin oksijen taşıma kapasitesi (VO2 Max, idmanla ölçülür), genç kalbinde daha yüksektir.
LABORATUVAR VERİLERİ
– CRP (C-reaktif protein): Yüksek durumlarda damar içi iltihap (inflamasyon) yaşlanma belirtisidir.
– Total kolesterol, LDL, HDL, Trigliserit seviyesi: Yüksek ise damar hastalığı riski fazladır.
– HbA1c (Üç aylık kan şekeri ortalaması): Kan şekerinin düzensizliğini gösterir ve yüksekse damar hasarı riski artar.
Kalp Check-up’ınızı ihmal etmeyin
Sessiz kalp hastalıkları belirti vermediği için erken evrede fark edilmez. Ağrı vermeyen kalp ağlıyor olabilir. Tansiyon, kolesterol, şeker tertipli takip edilmelidir. Kan biyokimyası, Efor Testi, EKG, ECHO üzere tetkikler sizi erken tanıya götürür.
KALBİ GENÇ TUTMANIN 8 YOLU
1-Her gün hareket edin: Kalbinizin genç kalma için bacaklarınız da çalışmalı. Günde 30 dakika tempolu yürüyüş kalp için çok yararlıdır. Sistemli antrenman damarları esnekleştirir, kalp ritmini istikrarlar, kas gücünü artırır.
2- Kalbe dost besinleri tercih edin: Akdeniz diyeti: zeytinyağı, ceviz, yeşil yapraklılar, balık.
2-3 ceviz, 1 avuç yaban mersini üzere antioksidanlar kalbinizi keyifli eder.Şekerden, trans yağdan, çok tuzdan uzak durun.
3️-Stresi minimalize edin: Derin nefes alın, 10’a kadar sayın, doğaya çıkın. Meditasyon, kalbi yatıştırır.
4️- Sevin, bağ kurun, affedici olun: Kalp yalnızca kanla değil, hislerle da beslenir. Sevgi veren ve alan kalp genç kalır. Dostluklar, aile bağları, bir tebessüm bile kalbinize düzgün gelir.
5-Uykusuz kalp, yorgun bir savaşçıdır: 7–8 saatlik derin uyku kalbin tamir vaktidir. Uyumadan evvel televizyon ekranını kapatın, sakinleşin.
6-Sigara ve zararlılara veda edin: Kalbin gençliğini korumak için de berbat alışkanlıklara veda etmek kuraldır. Sigara, kalbin yaşını her içimde artırır. Alkol ve hareketsizlik de damar yaşını yükseltir.
7. Menopozu geciktirin: Menopozla birlikte östrojen hormonu ortadan kalktığı için bayanlarda olağandışı bir damar sertliği süreci başlar. Bu nedenle menopozun geciktirilmesi için tedavi uygulanmalıdır.
8. Telâşlı olmayın: Çok çabuk karar veren, süratli konuşan sabırsız biriyseniz (A tipi kişilik) yavaşlayın. A tipi kişilikte kandaki adrenalin düzeyi çok yükselir, bu da damar spazmına ve çarpıntıya neden olur. Yavaşlayarak yıpranma katsayınizi azaltabilirsiniz
Kalp toparlanır mı?
Zararlı alışkanlıklar bırakıldıktan sonra kalp, inanılmaz bir toparlanma kapasitesine sahiptir. Lakin bu toparlanma, alışkanlığın çeşidine, müddetine ve ferdî risk faktörlerine bağlı olarak değişir. Kalpteki düzgünleşme süreleri
Alkol
– 1 hafta sonra kan basıncı düşer, ritim olağana döner.
– 3-6 ay sonra kalp kası (özellikle dilate kardiyomiyopati varsa) toparlanmaya başlar.
– 1 yıl sonra kalbin kasılma gücü manalı halde artar.
Sigara
– 5-15 yıl kalp krizi riski, hiç içmemiş biriyle eşitlenir.
– 1 yıl kalp krizi riski % 50 azalır.
Kötü beslenme ve hareketsizlik
– 2-4 hafta sonra kan şekeri, kolesterol ve tansiyon dengelenmeye başlar.
– 3 ay sonra antrenmanla kalp debisi ve damar elastikiyeti artar.
– 6-12 ay sonra kalp yaşı gençleşmeye başlar; koroner risk düşer.
Örnek karşılaştırma
KENDİNİZİ TEST EDİN
Bilimsel araştırmalar doğrultusunda kalp yaşınız risk faktörlerine nazaran hesaplanır. Sigara kullanımı, fizikî aktivite seviyesi, uyku kalitesi, gerilim seviyesi, ailede erken kalp hastalığı hikayesi üzere faktörler, kalbin biyolojik yaşını etkileyen güçlü belirleyicilerdir. İşte riskinizi hesaplayayabileceğiniz bir test.
KALP YAŞINI HESAPLAMA TABLOSU
