Emeklilerin kullandıkları tüketici kredilerinden ötürü, bugüne dek bankalar emekli maaşlarına direkt haciz uygulayamıyor, uygulayanlara karşı yapılan itirazlarla bu süreçler geri kaldırılıyordu.
Ancak Yargıtay, bu mevzuda yaşanan farklı uygulamaları sonlandırmak ismine içtihatları birleştirme kararı aldı.
Yeni karara nazaran; kredi mukaveleleri kapsamında verilen mahpus, takas, mahsup üzere onay ve talimatlar doğrultusunda, bankaların emekli maaşlarına bloke koymasının yolu açıldı.
Bundan bu türlü, şayet emekli kredi çekerken bu cins süreçlere açık istek gösterirse, banka maaşa bloke uygulayabilecek.
KREDİ ÇEKERKEN DİKKAT EDİN
Emeklilerin kredi kullanırken imzalayacakları ya da onaylayacakları her sözleşme unsurunu dikkatle incelemeleri büyük kıymet taşıyor. Özellikle maaşlara bloke konulmasına müsaade veren hususlara istek gösterilmemesi gerektiği vurgulanıyor. Lakin, kredi sözleşmeleri çoklukla standart ve toplu halde sunulduğu için, bankanın bu tür değişiklikleri kabul edip etmeyeceği meçhul. Dahası, acil nakit muhtaçlığı olan emekliler çoğu vakit sözleşmeyi olduğu üzere imzalamak zorunda kalabiliyor.
ANAYASA DAYANAK GÖSTERİLDİ
Yargıtay, emekli maaşlarına bloke konulmasına ait kararında Anayasa’nın “Çalışma ve kontrat hürriyeti” başlıklı 48. hususunu temel aldı. Kelam konusu unsurda, “Herkes, dilediği alanda çalışma ve mukavele hürriyetine sahiptir” sözü yer alıyor. Bu karara dayanarak Yargıtay, kredi kontratları kapsamında emeklinin açık isteği ve onayı bulunması halinde maaşlarına bloke uygulanabileceğine karar verdi.
5510 SAYILI TOPLUMSAL SİGORTALAR VE GENEL SIHHAT SİGORTASI KANUNU’NDA FARKLI BELİRTİLİYOR
5510 sayılı kanunun 93′üncü unsurunda “Kanun gereğince sigortalılar ve hak sahiplerinin gelir, aylık ve ödenekleri, sağlık hizmeti sunucularının genel sıhhat sigortası hükümlerinin uygulanması sonucu Kurum nezdinde doğan alacakları, periyot ve temlik edilemez. Gelir, aylık ve ödenekler; 88’inci unsura nazaran takip ve tahsili gereken alacaklar ile nafaka borçları dışında haczedilemez.” formunda iken hususun devamına 18.02.2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanun’un 32’inci unsuruyla “Bu fıkraya göre haczi yasaklanan gelir, aylık ve ödeneklerin haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakati bulunmaması hâlinde, icra müdürü tarafından reddedilir” olarak yer alıyor.
MAAŞIN NE KADARINA EL KONACAK?
Emeklilerin kredi sözleşmesi mucibince istek ve onayının bulunması halinde maaşının ne kadarına el konulacağına dair belirsizlik bulunuyor. Öbür bir deyişle emekli kişi yüksek ödeme tutarına sahip kredi çektiğinde örnek vermek gerekirse maaşı 20 bin lira, kredi taksit ödemesi 23 bin liraysa maaşının tamamına mı yoksa 4’te 1’i kadarına mı bloke konulup konulmayacağı kararda belirtilmediği için bankalar ve emekliler arasında yeni ihtilaflar ortaya çıkabilir.
İTİRAZLARA KARŞIN RESMİ GAZETE’DE YER ALDI
Bazı Yargıtay üyelerinin itirazlarına karşın içtihat birleştirme oy çokluğuyla kabul edildi ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
