Dünya genelinde ABD’nin uyguladığı gümrük tarifelerinin global iktisada muhtemel tesirleri belirsizlik kaynağı olmayı sürdürürken, bilanço devrinde büyük oranda iddiaların üzerinde gerçekleşen şirket ve banka karlılıkları hisse piyasalarında risk iştahını kıymetli ölçüde artırdı.
Hafta başında başlayan bilanço periyodunda ABD’de büyük bankaların ikinci çeyrek finansal sonuçları ülke iktisadının gücünü koruduğuna işaret etti. JPMorgan Chase, Wells Fargo, Citigroup, Bank of America, Morgan Stanley ve Goldman Sachs’ın performansları, bilhassa artan gelir ve karlılık sayılarıyla dikkati çekti.
Analistler, ABD bankacılık bölümündeki bu olumlu tablonun, tüketici harcamalarının ve ticari faaliyetlerin canlılığını koruduğunu gösterdiğini belirterek, bilhassa yatırım bankacılığı ve varlık idaresi ünitelerinden elde edilen gelirlerdeki artışın, finansal piyasaların güçlü seyrettiğine işaret ettiği kaydetti.
Beklentilerden düzgün gelen bilançolar pay fiyatlamalarına da yansıdı. Dün, ABD’de New York borsasında S&P 500 ve Nasdaq endeksleri rekor düzeylerden kapandı.
POWELL ÜZERİNDE BASKI ARTIYOR
Öte yandan, ABD Başkanı Donald Trump’ın faiz indirimlerinde geç kaldığını gerekçesiyle “çok geç” olarak nitelendirdiği Fed Başkanı Jerome Powell’a yönelik tenkitlerini sürdürdü.
Trump, dün beklentilerden güçlü gelen perakende satış dataları ve işsizlik maaşı müracaatlarının gerileme kaydetmesinin akabinde toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Harika sayılar çıktı.” sözünü kullandı. Trump, Fed Başkanı Powell’a faizleri düşürmesi daveti yaptı.
Bununla birlikte Powell, Beyaz Saray İdare ve Bütçe Ofisi (OMB) Yöneticisi Russell Vought’un “Fed binası renovasyonu” projesi hakkında sorduğu soruları mektupla cevapladı. Powell mektubunda, bina yenilemesi projesine ait bilgilerin şeffaflık gereği Fed’in internet sitesine eklendiğini, kelam konusu bilgilerin 25 Haziran’da ABD Senatosu’nun Bankacılık, Konut ve Kentsel İşler Komitesi önünde yaptığı konuşmayı desteklediğini belirtti.
Kamu kaynaklarını en düzgün formda kullanma sorumluluğunu ciddiyetle ele aldıklarını bildiren Powell, projenin 2017’de onaylanmasından bu yana titizlikle denetlendiğini vurguladı.
Powell, projenin Ulusal Başşehir Planlama Kurulu’nun onayladığı plana uygun biçimde ilerlediğinin altını çizerek, inşaatı kolaylaştırmak ve daha fazla gecikme ya da maliyet artışını önlemek için yapılan az sayıda tasarım değişikliği dışında plana rastgele bir öge eklenmediğini belirtti.
FED YETKİLİLERİNDEN TEMKİNLİ MESAJ
Bunun yanı sıra tarifelerin enflasyonist tesirinin görülmeye başlamasının akabinde gözler Fed idaresinin atacağı adımlara çevrildi. Dün, Fed yetkilileri faiz indirimleri konusunda “temkinli” iletiler verdi.
Fed Yönetim Kurulu Üyesi Adriana Kugler, enflasyonun yüzde 2 amacının üzerinde seyrettiğini ve gümrük tarifelerinin üst taraflı baskısıyla karşı karşıya kaldığını belirtti.
Yılın geri kalanında tarife tesirlerinin artmasıyla enflasyonun daha da yükseleceğini düşündüğünü lisana getiren Kugler, “Politika faizimizi bir müddet daha mevcut düzeyde tutmayı uygun buluyorum.” tabirini kullandı.
San Francisco Fed Başkanı Mary Daly de enflasyon konusunda hala yapılacak iş olduğunu lakin faizleri indirmek için enflasyon amacına ulaşmayı beklememeleri gerektiğini söyledi. Daly, bu yıl iki faiz indirimi yapılmasının makul olduğunu belirtti.
Makroekonomik bilgilerde ise ABD’de perakende satışlar, haziranda yüzde 0,6 ile beklentilerin üzerinde artış kaydetti. Ülkede birinci sefer işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı ise 12 Temmuz ile biten haftada bir evvelki haftaya kıyasla 7 bin kişi azalışla 221 bin oldu. Üst üste 5 haftadır azalan ve üç ayın en düşük düzeyine inen işsizlik maaşı müracaat sayısı, piyasa beklentilerinin de altında gerçekleşti.
ABD’de ithalat fiyat endeksi haziranda aylık bazda yüzde 0,1, ihracat fiyat endeksi de yüzde 0,5 artış kaydetti.
ABD’DE 3 YASA TASARISINI ONAYLADI
ABD Temsilciler Meclisi, ülkeyi “gezegenin kripto başkenti” yapma gayretleri kapsamında dijital varlıklara ait 3 yasa tasarısını onayladı.
CLARITY olarak isimlendirilen “Dijital Varlık Piyasası Netlik Yasa Tasarısı”, Temsilciler Meclisi’nde yapılan oylamada, 134’e karşı 294 oyla kabul edildi. Tasarı, dijital varlıklar için genel düzenleyici belirsizliklerin giderilmesini ve dala net kurallar getirilmesini içeriyor. Bölümün ABD’de büyümesini teşvik etmeyi hedefleyen tasarı ile hem tüketicinin korunması hem de kripto şirketlerinin ABD’de faaliyet göstermesini kolaylaştırmak amaçlanıyor.
Kısaca GENIUS olarak bilinen “ABD Sabitcoinleri için Ulusal İnovasyonun Yönlendirilmesi ve Kurulması Yasa Tasarısı” da 122 “hayır”a karşı 308 “evet” oyuyla Temsilciler Meclisi’nden geçti. Tasarı, sabitcoinler için federal bir düzenleyici çerçeve oluşturmayı ve sabitcoin piyasasının şeffaflığı ile hesap verebilirliğini artırmayı amaçlıyor.
Merkez bankası dijital para ünitelerinin (CBDC) çıkarılmasını engellemeyi amaçlayan “Anti-CBDC” yasa tasarısı da Temsilciler Meclisi’nde 210’a karşı 219 oyla kabul edildi. Tasarı, Fed’in bireylere direkt CBDC sunmasının yahut finansal kurumlar aracılığıyla dolaylı olarak CBDC ihraç etmesinin yasaklanmasını içeriyor.
Finansal saklılığı anayasal bir hak olarak tanımlayan tasarıda, CBDC’lerin bireylerin harcama alışkanlıklarını, siyasi bağışlarını yahut ferdî mali kararlarını izlemek için kullanılabileceği vurgulanıyor.
DOLAR ENDEKSİ GÜÇLÜ DURUYOR
Bu gelişmelerin ışığında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,44’e geriledi.
Fed’in temkinli duruşunu sürdüreceği ihtimallerinin artmasıyla dolar endeksi 99 düzeylerine yakın durmayı sürdürürken, altının ons fiyatı ise dün yüzde 0,3 düşüşle 3 bin 339 dolara inmesinin akabinde şu sıralarda düşüşünü sürdürerek 3 bin 335 dolarda bulunuyor.
Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,2 artışla 69 dolardan süreç görüyor.
Kurumsal tarafta dünyanın kıymetli yarı iletken üreticisi olan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), 2025’in ikinci çeyreğinde net karını geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 60,7 artırdı. TSMC’nin net karı bu yılın ikinci çeyreğinde yaklaşık 13,5 milyar dolar yükseldi. Şirketin ABD’de süreç gören payları dün yüzde 3,4 yükseldi.
New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 0,54, Nasdaq endeksi yüzde 0,74 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,52 yükseldi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne müspet bir seyirle başladı.
AVRUPA BORSALARINDA MÜSPET SEYİR
Avrupa borsaları dün bilanço periyodu iyimserlikleri ve ABD ile ticaret muahedesi yapılmasına yönelik artan beklentilerle alış yüklü bir seyir izlerken, bugün Avro Bölgesi’nde açıklanacak cari süreçler istikrarı bilgileri yatırımcıların odağına yerleşti.
Başkan Trump, ülkesinin muhtemel ticaret mutabakatlarına ait açıklamalarda bulunurken, Hindistan ile yeni bir ticaret muahedesinin çok yakın olduğunu, Avrupa Birliği (AB) ile de benzeri bir mutabakatın mümkün göründüğünü söyledi.
Öte yandan Alman hükümeti, AB Komitesi’nin, birliğin 2028-2034 periyodu bütçesinin 2 trilyon avroya çıkarılması planını “kabul edilemez” buldu. Hükümet Sözcüsü Stefan Kornelius imzasıyla yapılan yazılı açıklamada, Alman hükümeti, AB Komitesi’nin bütçe planlarını eleştirdi.
Bölgede dün açıklanan bilgilere nazaran, Avro Bölgesi’nde mayısta yüzde 1,9 olan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), haziranda yüzde 2’ye ulaştı. TÜFE, haziranda aylık bazda yüzde 0,3 oldu. Piyasa beklentileri de yıllık enflasyonun haziranda yıllık yüzde 1,9, aylık yüzde 0,3 olacağı tarafındaydı.
Avro Bölgesi mayıs ayında 16,2 milyar avro dış ticaret fazlası verdi.
Dün İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,52, Almanya’da DAX 40 yüzde 1,51, İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,92 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,29 kıymet kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne olumlu başladı.
ASYA BORSALARI KARIŞIK SEYREDİYOR
Asya tarafında karışık bir seyir hakimken, Japonya’da enflasyonun dirençli kalmaya devam etmesi bölge piyasalarında fiyatlamaları zorlaştırıyor. Ülkede, haziranda Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) aylık bazda yüzde 0,1 artış gösterirken, yıllık olarak yüzde 3,3 yükseldi. Çekirdek TÜFE’deki artış da yüzde 3,3 olarak kaydedildi.
Öte yandan Japonya Maliye Bakanı Katsunobu Kato, bugün yaptığı açıklamada döviz kurlarında çok oynaklığına karşı dikkatli olunması davetinde bulundu.
Ayrıca ülkede 20 Temmuz’da Danışman Meclisi seçimleri yapılacak.
Öte yandan Çin ile ABD ortasındaki ticaret mutabakatına ait haber akışı takip ediliyor. Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, ülkesinin ABD ile ticari bağlarını sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişim durumuna geri getirmek istediğini belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,3 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,6 kıymet kaybederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,3 yükseldi.
Dün alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,46 paha kazanarak 10.370,80 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran hudutlu yükselişle 12.051,00 puanda süreç gördü.
Dolar/TL, dün günü yüzde 0,1 yükselişle 40,2870’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yüzde 0,2 artışla 40,3730’dan süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ile ABD’deki ağır data gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 10.500 ve 10.600 düzeylerinin direnç, 10.300 ve 10.200 puanın dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
09.00 Almanya, haziran ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
11.00 Avro Bölgesi, mayıs ayı cari süreçler dengesi
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, haziran ayı inşaat izinleri
15.30 ABD, haziran ayı konut başlangıçları
17.00 ABD, temmuz ayı Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi
