Türkiye’de mecburi askerlik yapmak istemeyip bedel ödeyenlerle, Avrupa’daki „fiili, fiziki, ülke farklılıkları, iş ve oturma müsaadesi riski“ üzere nedenlerle dövizli askerlik yapmak zorunda kalan gençler tıpkı kaba konulunca kriz büyüdü. İsviçre ve Türk pasaportlular, askerlik nedeniyle takip edilip gözaltına alınmaya başlandı.
NATO ÜYESİ VE ÜYE OLMAYAN FARKI
Almanya başta olmak üzere bir çok Avrupa ülkesindeki Türk gençleri, 6000 Euro’yu bulan „Dövizle askerlik miktarını“ ödeyemediği için aslında Türk vatandaşlığını bırakıyor. Fakat İsviçre’de sorun daha da büyük. En azından Almanya, Fransa, İtalya, ABD üzere ülkelerde yapılan askerlik, onlar NATO üyesi olduğu için Türkiye’de de sayılıyor. Avrupa’da fiili askerlik yapan bir Türk genci, Türkiye’deki askerlik yükümlülüğünden kurtuluyor. Lakin İsviçre NATO üyesi olmadığı için, Türk gençleri İsviçre’de askerlik yapsa da düşünce yaşıyor.
TÜRKİYE’YE GİTMEDEN BİLGİ ALIN
18 yıl evvel başlayan ve „İsviçre ve Türk vatandaşı gençlerin askerlik meselesinin çözümü“ ile ilgili görüşmeler durdu. İki ülke ortasında kriz yaşanıyor. Zira Türkiye, İsviçre ve Türk vatandaşı olan gençleri, Türkiye’ye geldiğinde „asker kaçağı“ olarak gözaltına almaya başladı. İsviçre hükümeti, „Türkiye’ye gitmeden evvel Türk konsolosluklarında askerliğinizi erteletin ya da bilgi alın“ uyarısı yayınladı.
İsviçre, 2007’de Ankara’yla temasa geçerek, ikili vatandaş Türk kökenli gençlerin askerliklerinin karşılıkla sayılmasını önerdi. Ankara sıcak yaklaştı. Fakat gelişme olmadı. Nisan 2010’da İsviçre Dışişleri Bakanlığı, Türkiye ile görüşmeler gerçekleştirdi. Yeniden olmadı ve 2012’deki konsolosluk görüşmeleri başladı. 2016’ya gelindi, tekrar tahlil yoktu.
DÖVİZLİYİ, BEDELLİYE EŞİTLEDİLER
Dövizle askerlik bedeli, Türkiye’deki bedelli askerliğe eşitlenince, yurt dışındaki gençler 6000 Euro’yu ödeyemedi ve Türkiye’ye gidenler, „Asker kaçağı“ olarak gözaltına alınmaya başladı. 2020’de dönemin Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, çözüm için İsviçre’ye bir taslak gönderme kelamı verdi. Lakin gelişme yoktu. 2021’de İsviçre Ordusu, Türkiye’ye „askerlik hizmetinin karşılıklı tanınması önerisi“ sundu, yeniden bir karşılık gelmedi. En son Temmuz 2025’te, İsviçre Ordusu yetkilileri Türkiye’ye görüşme talebini yeniledi lakin „bir görüşme planlanmadığı“ yanıtı geldi. 18 yıldır süren kriz, Türk gençlerinin tamamının ikili vatanndaşlığı bırakıp yalnızca İsviçre pasaportu alması ile bitecek üzere görünüyor. O vakit da Türkiye, dövizle askerlik gelirlerini ve Türk gençlerini kaybetmiş olacak.
