6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen sarsıntılarının üzerinden 29 ay geçti. Sarsıntıda en az 53 bin 725 kişi hayatını kaybetti, 107 bin 213 kişi yaralandı. Sarsıntılar sırasında 11 vilayette binlerce konut yıkıldı. Yıkılan binaların üretiminde sorumluluğu bulunanlar hakkındaki yargılamalar; yakınlarını kaybedenlerin ise adalet arayışları sürüyor.
Adalet Peşinde Aileleri Platformu’ndan Döne Kaya, zelzele davalarında yaşanan eksper raporu gecikmelerine, “Biz tam 29 aydır adalet arıyoruz. Fakat bu adalet talebimiz hala karşılanmış değil. Bunun en büyük sebeplerinden biri, dava dosyalarımızda sürekli bilirkişi raporlarının bekleniyor olması. Şayet bu bir yıldırma politikasıysa, şunu açıkça söylemeliyim: Biz aileler yılmıyoruz. Adalet gelene kadar mücadele edeceğiz” reaksiyonunu gösterdi.
BİLİRKİŞİ KRİZLERİ
Hatay’da 269 bireye mezar olan Rönesans Rezidans’a ilişkin dördüncü bilirkişi raporu, duruşmadan iki gün evvel tamamlandı. Altı üniversiteden 12 akademisyenin hazırladığı raporda, kısa süre evvel Sırbistan’da hayatını kaybeden müteahhit, statik ve mimari proje sorumlusu ile şantiye şefi Hüseyin Yalçın Coşkun “asli kusurlu” bulundu. Öbür sanıklar ise “tali kusurlu” ya da “kusursuz” olarak değerlendirildi. Müşteki ve avukatları rapora itiraz ederken, mahkeme yeni bir uzman raporu hazırlanmasına karar vererek duruşmayı erteledi.
Adıyaman’da, KKTC’li atletler ve çeşit rehberlerinin de ortalarında bulunduğu 72 kişinin hayatını yitirdiği Grand İsias Oteli davasında, yapı ruhsatında imzası bulunan dönemin belediye yetkilileri 24 Nisan’da birinci defa hakim karşısına çıktı. Mahkeme, eksper raporu talep etti; fakat rapor evraka ulaşmadığı için duruşma 6 Kasım’a ertelendi. Duruşma sonrası açıklama yapan Şampiyon Melekleri Yaşatma Derneği Başkanı Ruşen Yücesoylu Karakaya, “O bilirkişi raporu geldiğinde o hamaseti gösterip bu sanıkları tutuklayabilecekler mi? Cezaevine gönderebilecekler mi?” diye sordu.
Kahramanmaraş’ta 29 kişinin hayatını kaybettiği Özlem Bayraktar Apartmanı’na ait ikinci eksper raporu hazırlandı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nden 7 akademisyen tarafından hazırlanan raporda, müteahhit, statik proje müellifi, şantiye şefi ve yapı kontrol firması yetkilileri “asli kusurlu”, belediyedeki ilgili ünite yetkilileri ise “tali kusurlu” bulundu. Sanıkların itirazı üzerine mahkeme, dosyanın yeni bir eksper heyetine gönderilmesine ve duruşmanın ertelenmesine karar verdi.
“Rapor vaktinde gelmezse heyeti şikayet edeceğiz”
Gaziantep’te 30 kişinin ömrünü yitirdiği Güven Apartmanı davası, uzman raporu gelmediği için bir kere daha ertelendi. Mahkeme, Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden beklenen raporun acilen sunulması için bilirkişi heyetine muhtıra gönderilmesine karar verdi. Raporun zamanında iletilmemesi halinde, heyetin eksper bölge heyetine şikayet edileceği belirtildi.
Kahramanmaraş’ta 19 kişinin hayatını kaybettiği Fazilet Apartmanı ile ilgili üçüncü bilirkişi raporu, Pamukkale Üniversitesi’nden 7 akademisyen tarafından hazırlandı. Raporda, müteahhit, statik proje müellifi, fenni mesul ve belediyenin yapı denetim ünitesi çalışanlarının “asli kusurlu” olduğu tespit edildi. Fakat, binanın taban katındaki fırında usulsüz tadilat yaptığı tez edilen Akın Yağcı ve eşi Ferihan Yağcı hakkında rastgele bir “kusur” değerlendirmesi yapılmadı.
Hatay’da 14 kişinin hayatını yitirdiği MCG Tower’a ait ikinci eksper raporu, 340 gün sonra evraka girdi. Raporda, taban iyileştirmesi yapılmadığı, projede öngörülen kesişen fore kazıklar yerine düşük çaplı ve kısa kazıklar kullanıldığı belirtildi. Müteahhit Muhammed Coşkun Gökkan’ın kar hırsıyla kalitesiz imalat yaptığı vurgulandı; ayrıyeten 17 katlı yapılaşmaya müsaade verilmesinin de kusur olduğu kaydedildi. Müteahhit, şantiye şefi, yapı kontrol firması ve başka sanıklar “asli kusurlu” bulundu. Sanıkların itirazı üzerine mahkeme, dosyanın yeni bir uzman heyetine gönderilmesine ve duruşmanın ertelenmesine karar verdi.
Yüzlerce kişinin hayatını kaybettiği onlarca apartmanla ilgili davalarda uzman raporları bekleniyor.
“Biz aileler yılmıyoruz, adalet gelene kadar mücadele edeceğiz”
6 Şubat sarsıntılarında yakınlarını kaybedenlerin bir ortaya gelerek oluşturduğu Adalet Peşinde Aileleri Platformu, zelzele davalarında yaşanan uzman raporu gecikmelerine reaksiyon gösterdi.
Platform adına konuşan Döne Kaya, “6 Şubat sarsıntısının üzerinden 29 ay geçti. Kimimiz konutumuzu kaybettik, kimimiz ise en sevdiklerimizi… Ve biz tam 29 aydır adalet arıyoruz. Lakin bu adalet talebimiz hala karşılanmış değil. Bunun en büyük sebeplerinden biri, dava dosyalarımızda sürekli bilirkişi raporlarının bekleniyor olması. Şayet bu bir yıldırma politikasıysa, şunu açıkça söylemeliyim: Biz aileler yılmıyoruz. Adalet gelene kadar mücadele edeceğiz” dedi.
Kaya, birçok dava dosyasında uzman raporlarının ya eksik ya da geç geldiğini vurgulayarak, “Güven Apartmanı, Rönesans Rezidans, Grand İsias Otel, Özlem Bayraktar Apartmanı… Bu binaların ortak noktası, uzman raporlarının ya hala bekleniyor ya da rapora itiraz edilmiş durumda olmasıdır” tabirlerini kullandı.
Depremzedelerden bilim beşerlerine çağrı
Bazı raporların duruşmalara sadece iki gün kala belgeye eklendiğini, kimilerinden ise aylarca haber alınamadığını belirten Döne Kaya, bazı uzman raporlarının ise bilimsel destekten uzak, “kopyala-yapıştır” yöntemleriyle hazırlandığını söz etti. Kaya, bu raporları hazırlayan bilim beşerlerine da açık çağrıda bulunarak şunları söyledi:
“Bu gayret yalnızca bizim gayretimiz değil. Bu, toplumumuzun bir daha benzeri acılar yaşamaması için verilen bir gayrettir. Bu raporları hazırlayan bilim beşerlerine açık çağrımızdır: Hazırladığınız uzman raporları sırf bir davayı değil, tüm toplumu etkiliyor. Gelecekte emsal acıların yaşanıp yaşanmayacağının kararını verecek olan da bu raporlardır. Bu nedenle, raporlarınızı bir aydın sorumluluğuyla hazırlamanız bu ülkenin sizden beklediği tek şeydir. Çünkü bugün biz bu adaleti sağlayamazsak, yarın misal acılarla, emsal ölümlerle yine karşılaşacağız. Bu dava yalnızca bizim davamız değil; bu, toplumun vicdan imtihanıdır. Adalet hepimiz için gereklidir. Bugün bizim başımıza geldi, yarın diğerinin gelmemesi için bu adaletin tecelli etmesi şart. Bu nedenle, eksper raporlarının şeffaf, bilimsel ve tüm kriterleri karşılayan formda hazırlanmasını talep ediyoruz ve bu raporların dava evraklarına vaktinde eklenmesini istiyoruz.”
