Küresel piyasalarda, geçen hafta ABD’nin değerli ticaret ortaklarıyla tarife konusunda mutabakat sağlaması ve öteki ülkelerle de uzlaşılacağı tarafındaki beklentiler risk iştahını artırırken, gözler gelecek hafta başta ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararı olmak üzere ağır data gündemine çevrildi.
Dünya genelinde ABD’nin gümrük tarifelerinin iktisada tesirlerine ait soru işaretleri varlığını korurken, ABD idaresinin ticaret konusunda sağladığı muahedeler gelecek periyoda yönelik iyimserlikleri artırdı.
ABD’nin geçen hafta Japonya ile muahedesi ve başka değerli ticaret partneri Çin ile gelecek hafta görüşülecek olması piyasalardaki tarife geriliminin azalmasına katkı sağladı.
Tarife tansiyonunun yatışması ve uygun gelen şirket bilançolarının tesiriyle ABD’de New York borsasında S&P 500 ve Nasdaq endeksleri günlük süreçlerde kapanış rekorlarını tazeledi.
Ticaret görüşmelerindeki ilerlemeler geçen hafta yakından takip edildi. ABD’nin Avrupa Birliği (AB) ile ticaret konusunda muahedeye yakın olduğu ve AB’den ithalata yüzde 15 tarife uygulanacağına dair haberler piyasalarda risk iştahını canlı tuttu.
Geçen hafta katıldığı aktiflikte konuşan ABD Lideri Trump, “Eğer AB, birliği Amerikan işletmelerine açmayı kabul ederse daha düşük bir gümrük vergisi ödemelerine müsaade vereceğiz.” sözünü kullandı.
ABD idaresinin daha evvel karşılıklılık temelli tarifeleri 1 Ağustos’a ertelemesinden ötürü gelecek haftanın hareketli geçmesi bekleniyor.
Gelecek hafta gözler Fed’in para siyaseti kararları başta olmak üzere ABD’de açıklanacak büyüme, ferdî tüketim harcamaları (PCE) fiyat endeksi, tarım dışı istihdam üzere değerli makroekonomik datalar ile devam eden bilanço periyodunda şirket finansallarına çevrildi.
Analistler, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed’in gelecek hafta faiz oranını değiştirmeyeceğine kesin gözüyle bakıldığını belirterek, bankanın yıl sonuna kadar toplamda iki kere faiz indirimi yapabileceği öngörülerinin gücünü koruduğuna dikkati çekti.
ABD Başkanı Trump perşembe günkü Fed ziyaretinde Lider Jerome Powell’a renovasyon çalışmalarının maliyetinin daha yüksek olduğunu söyledi. Trump, inşaat maliyetinin aslında 2,5 milyar değil, 3,1 milyar dolar civarında olduğunu söz ederken, gazetecilerin Powell’ın yapabileceği bir şey olup olmadığına yönelik sorusu üzerine, “Faiz oranlarını düşürmesini çok isterim.” dedi.
Analistler, Trump’ın Fed’e ziyareti ve akabinde Powell ile ilgili yaptığı açıklamalar ABD Başkanı ile Fed Başkanı ortasındaki tansiyonun bir çekişmeye dönüşebileceği tasalarını artırdığını belirterek, Fed’in üzerindeki siyasi baskıların da artabileceğine dair tasaların devam ettiğini söyledi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) Sözcüsü Julie Kozack da Fed’in hem ABD idaresinin siyasetlerini hem de gelen bilgileri dikkate alması gerektiğini söyledi.
Bu gelişmelerle birlikte hisse piyasalarında olumlu bir seyir öne çıkarken, tahvil ve altın fiyatlarında da dalgalı görünüm izlendi.
ABD tahvil piyasalarında geçen hafta alıcılı seyir hakim olurken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yaklaşık 4 baz puanlık azalışla haftayı yüzde 4,39’dan kapattı.
Emtia tarafında ise altının ons fiyatı geçen hafta yüzde 0,39 azalışla 3 bin 337 dolara, gümüşün ons fiyatı yüzde 0,1 düşüşle 38,16 dolara inerken, Brent petrolün varili de yüzde 1,47 kıymet kaybıyla 67,6 dolardan haftayı tamamladı.
Dolar endeksi de yüzde 0,9 düşüşle 97,6 düzeyinden haftayı kapattı.
NEW YORK BORSASINDAKİ ENDEKSLER DEĞERLENDİ
New York borsasında geçen hafta alıcılı bir seyir öne çıktı. Haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 1,46, Nasdaq endeksi yüzde 0,90 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,26 paha kazandı.
Öte yandan ABD’de şirketlerin açıkladığı bilançolar da takip edildi.
Amerikan elektrikli araba üreticisi Tesla’nın net karı bu yılın ikinci çeyreğinde geçen yılın birebir devrine kıyasla yüzde 16 düşüş kaydetti. Google’ın ana kuruluşu Alphabet’in geliri bu yıl nisan-haziran periyodunda yüzde 14, IBM’in geliri yüzde 8 artış gösterdi.
Analistler, gelecek hafta teknoloji devleri Microsoft, META, Qualcomm, Arm, Apple ve Amazon’un yılın ikinci çeyreğine ilişkin finansal sonuçlarını açıklayacağını lisana getirerek, elde edilecek sonuçların hisse piyasalarında sektörel ve pay bazlı oynaklıkları artırabileceği konusunda ihtarda bulundu.
Makroekonomik bilgi tarafında, ABD’de birinci kere işsizlik maaşı müracaatında bulunanların sayısı 19 Temmuz ile biten haftada 217 bine inerek piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Üst üste 6 haftadır azalan işsizlik maaşı müracaat sayısı üç ayın en düşük düzeyine indi.
ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuzda geçen aya kıyasla 3,4 puan azalarak 49,5’e geriledi. Piyasa beklentilerinin altında gerçekleşen ve yedi ayın en düşük düzeyini kaydeden endeks, imalat kesiminde daralmaya işaret etti.
Ülkede hizmet dalı PMI ise temmuzda aylık 2,3 puan artışla 55,2 olurken, bileşik PMI da 1,7 puan artarak 54,6 pahasına ulaştı. Hizmet ve bileşik PMI bilgileri 7 ayın en yüksek düzeyine çıktı.
28 Temmuz ile başlayacak haftada pazartesi Dallas Fed imalat sanayi endeksi, salı New York Fed tüketici itimat endeksi, toptan eşya stokları, çarşamba Fed faiz kararı, Fed Başkanı Powell’ın konuşması, büyüme, ADP istihdam raporu, bekleyen konut satışları, perşembe PCE fiyat endeksi, haftalık işsizlik maaşı müracaatları, cuma işsizlik oranı, S&P Küresel imalat sanayi PMIinşaat harcamaları ve Michigan tüketici inanç endeksi dataları takip edilecek.
AVRUPA BORSALARINDA ABD İLE MUAHEDE İYİMSERLİĞİ HAKİM
Avrupa borsaları geçen hafta Almanya hariç alıcılı seyrederken, gelecek haftada Avro Bölgesi’nde enflasyon ve Avro Bölgesi ile Almanya’ya ait büyüme bilgileri takip edilecek.
Geçen hafta Avrupa Merkez Bankasının (ECB) faiz kararı ve sonrasında ECB Başkanı Christine Lagarde’ın sözlü yönlendirmeleri takip edildi.
ECB, mevduat faiz oranını yüzde 2, refinansman faizini yüzde 2,15 ve marjinal borçlanma faizini de yüzde 2,4 düzeyinde sabit tuttu. ECB Başkanı Lagarde, enflasyon görünümünün değişken global ticaret siyaseti nedeniyle bilinmeyen, ekonomik büyümeye yönelik risklerin de aşağı taraflı olduğunu söyledi.
Lagarde, AB ve ABD ortasındaki müzakerelerin nereye gittiğine dikkat ettiklerini tabir ederek, “Bu ticari belirsizlik ne kadar çabuk çözülürse o kadar az belirsizlikle uğraşmak zorunda kalırız. Bu durum biz de dahil olmak üzere tüm ekonomik aktörler tarafından memnuniyetle karşılanır.” dedi.
Öte yandan AB Komitesi sözcülerinden Olof Gill, Brüksel’de düzenlenen günlük basın toplantısında, AB ve ABD ortasında tarifeler konusunda devam eden müzakerelere ait açıklamalarda bulundu.
Gill, AB ve ABD’nin teknik ve politik seviyede ağır bir halde görüşmeye devam ettiğini belirterek, bir muahede yapmaya odaklandıklarını söyledi ve bu türlü bir sonuca ulaşmanın erişilebilir olduğuna inandıklarını tabir etti.
Ticaret belirsizliklerinin Avrupa’da şirketler üzerindeki olumsuz tesirleri de görülmeye başladı. Peugeot, Fiat, Citroen ve Opel üzere markaları bünyesinde barındıran Stellantis Kümesi, yılın birinci yarısında 2,3 milyar avro ziyan açıkladı.
Öte yandan İngiltere, Rusya’nın güç kesimini amaç alan 137 yeni yaptırım açıkladı. İngiltere Dışişleri Bakanlığı, yeni yaptırımların Rusya’nın petrol gelirlerini kesintiye uğratacağını bildirdi.
Geçen hafta İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 1,4, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,15 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 1,03 bedel kazanırken, Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,36 geriledi.
Gelecek haftanın bilgi takviminde çarşamba Avro Bölgesi ile Almanya’da büyüme, Avro Bölgesinde tüketici itimat endeksi, perşembe Avro Bölgesi ile Almanya’da işsizlik oranı, Almanya’da enflasyon, cuma Avro Bölgesi’nde enflasyon, Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) imalat sanayi PMI ve Almanya’da HCOB imalat sanayi PMI yer alıyor.
JAPONYA-ABD MUAHEDESİ HABERLERİ ASYA BORSALARINI OLUMLU ETKİLEDİ
Asya borsaları geçen hafta olumlu seyrederken, gelecek hafta ABD ile Çin görüşmesi, mümkün Güney Kore mutabakatı ve açıklanacak makroekonomik datalar yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.
Bu doğrultuda Güney Kore Sanayi Bakanı Kim Jung-kwan, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile bir ortaya gelerek, 1 Ağustos tarihine kadar tarifeler konusunda bir muahedeye varma taahhüdünü tekrarladı.
Öte yandan, Japonya Dışişleri Bakanı İvaya Takeşi, Güney Kore’nin yeni Dışişleri Bakanı Cho Hyun ile telefon görüşmesi yaptı. Bakanlar, iki ülkenin ortak müttefiki ABD ile “mevcut stratejik ortamda” hem ikili hem de üçlü işbirliğinin ehemmiyetini vurguladı.
Bölgede cuma günü açıklanan bilgilere nazaran Japonya’da ülkedeki enflasyon görünüme ait çerçeve çizen Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) temmuzda yıllık bazda yüzde 2,9 arttı.
Tokyo’da çekirdek TÜFE de birebir periyotta yüzde 2,9 ile beklentilerin altında yükseldi. Ülkede haziran Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE) yıllık 3,2 ile beklentilere paralel artış kaydederken, mayıs ayı öncü endeks 104,8 olarak açıklandı.
Açıklanan Tokyo TÜFE verisinin Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) yüzde 2 olan enflasyon gayesinin üstünde olması bankanın para siyasetinin gidişatına ait belirsizliklerin artmasına neden oluyor.
Öte yandan Çin’de kömür, alüminyum, polisilikon üzere eserlerde bu ay yüzde 10 ile 68 civarında artışlar görüldü.
Analistler, Çin’deki kömür fiyatlarının artmasıyla ülkede güç maliyetlerinde de kayda kıymet bir yükseliş görülebileceğini belirterek, ülkede tüketici tarafındaki deflasyon telaşlarının yanına sanayi tarafına güç maliyetlerine ait baskının da eklenmesinin iktisada ait telaşların tetiklenmesine neden olabileceğini söyledi.
Söz konusu gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1,67, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,27 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,25 Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,11 yükseldi.
Gelecek hafta perşembe Japonya’da sanayi üretimi, perakende satışlar, Çin’de China Federation of Logistics and Purchasing (CFLP) imalat sanayi ve hizmet dalı PMI, cuma Japonya’da işsizlik oranı, Çin’de S&P Küresel imalat sanayi PMI dataları açıklanacak.
MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ KARARI TAKİP EDİLDİ
Yurt içinde geçen hafta alış yüklü seyir öne çıkarken BIST 100 endeksi yüzde 2,67 yükselişle 10.642,60 puandan kapandı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), siyaset faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 300 baz puan düşürerek yüzde 43’e çekti. Ayrıyeten Konsey, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını yüzde 49’dan yüzde 46’ya, gecelik vadede borçlanma faiz oranını da yüzde 44,5’ten yüzde 41,5’e indirdi.
TÜRKİYE’NİN KREDİ NOTU YÜKSELDİ
Öte yandan cuma günü milletlerarası derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin kredi notunu “B1″den “Ba3″e yükseltirken, not görünümünü “durağan”a çevirdi.
Not artırımının tesirli siyaset üretiminin güçlenen performansını yansıttığı belirtilen açıklamada, daha spesifik olarak da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının enflasyon baskılarını kalıcı formda hafifleten, ekonomik dengesizlikleri azaltan ve yerli mevduat sahipleri ile yabancı yatırımcıların Türk lirasına olan itimadını kademeli olarak yine tesis eden para siyasetine bağlılığını gösterdiği tabir edildi.
Açıklamada, not artışının siyaset değişikliği riskinin azaldığı istikametindeki görüşü de yansıttığı lakin bu riskin gelecek yıllarda da devam edeceği belirtildi. Kredi notu görünümünün ise “pozitif”ten “durağan”a çevrildiği bildirilen açıklamada, bunun Türkiye’nin kredi profiline yönelik üst ve aşağı istikametli riskleri dengelediği tabir edildi.
Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “BB-“, kredi notu görünümünü “durağan” olarak teyit etti.
Türkiye’deki siyaset risklerine ve kredi notunu etkileyen zayıf ve güçlü ögelere değinilen açıklamada, ülkenin düşük kamu borcu, dış finansmana erişimin sürdürülebilmesi, sağlam bankacılık dalı ve “BB” kümesinin ortalamasına nazaran yüksek kişi başı Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) üzere güçlü istikametlerinin bulunduğu vurgulandı.
Dolar/TL, haftayı evvelki haftalık kapanışın yüzde 0,4 üzerinde 40,5690’dan tamamladı.
Gelecek hafta yurt içinde çarşamba işsizlik oranı, ekonomik inanç endeksi, perşembe TCMB PPK toplantı özeti, dış ticaret istikrarı, imalat sanayi PMI bilgileri takip edilecek.
