Bireysel kredi kartı ve gereksinim kredisi borçlarını ödemekte zorlananlar için Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından başlatılan yine yapılandırma düzenlemesi, uygulamada beklenen etkiyi yaratmadı. Kurallar gevşetilse de, borçlu vatandaşlar bankaların keyfi tavırları nedeniyle yapılandırma imkanına çoğunlukla ulaşamıyor.
YAPILANDIRMA KAPSAMI GENİŞTELİLDİ FAKAT BANKALAR YANAŞMIYOR
BDDK, 10 Temmuz’da aldığı kararla geçen yıl yürürlüğe giren ferdi kredi yapılandırma düzenlemesinin kapsamını genişletti. Buna nazaran, kişisel kredi kartı ve muhtaçlık kredisi borçları 48 aya kadar yine yapılandırılabilecek. Yapılandırma için borçluların üç ay içinde müracaat yapması gerekiyor. Yeni kararla yalnızca taban fiyatını ödeyemeyen değil, devir borcunu kısmen ya da büsbütün ödeyemeyen kart sahipleri de yapılandırmadan faydalanabilecek.
Ancak vatandaşın yaşadığı tablo farklı. Bankalar yapılandırma müracaatlarına olumlu dönüş yapmıyor. Taşınabilir uygulamalara yapılandırma seçeneği koyan kimi bankalar, müracaatları teknik münasebetlerle reddediyor. Bir vatandaşın yaşadığı örnekte, son minimum ödemesini 12 Haziran’da yapan kişi, yapılandırma başvurusu yapmasına karşın “gecikmiş ürün” kriteri karşılanmadığı gerekçesiyle reddedildi. Halbuki yeni düzenleme, kısmi ödeme yapamayan borçluların da yapılandırmadan faydalanabilmesini öngörüyor.
BDDK ZARURÎ TUTAMIYOR
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, BDDK yetkilileri, bankalara yapılandırma zaruriliği getiremediklerini, yalnızca kuralları esnettiklerini belirtiyor. Yapılandırmanın büsbütün bankaların insiyatifinde olduğunu, hatta icralık borçların bile yapılandırma kapsamına alınabileceğini söylüyorlar. Fakat birçok banka, kendi siyasetlerini münasebet göstererek yapılandırma taleplerini geri çeviriyor.
Öte yandan BDDK’nın haftalık datalarına nazaran, kişisel gereksinim kredilerinde tahsili gecikmiş alacak oranı yüzde 5,18’e, kredi kartlarında ise yüzde 4,33’e yükseldi. Bu oranlar, son bir yılda sırasıyla yüzde 127 ve yüzde 178 artış gösterdi.
Finansman tarafında ise Merkez Bankası’nın siyaset faizinde yaptığı indirim, hem muhtaçlık kredisi hem de TL mevduat faizlerini aşağı çekti. Geçen hafta 100 bin liralık 32 gün vadeli mevduata yüzde 46,5 faiz verilirken, bu oran bu hafta yüzde 44,5’e düştü. Kredi faizleri de ortalama yüzde 3,99 düzeylerine indi.
