Ali Can POLAT
Enflasyondaki durdu-
rulamaz artış sürerken, bilhassa dar kesimlilerin gelirinin büyük kısmını ayırdığı besinde fiyatlar fahiş oranlara geldi. Toplumsal medyada 10 yıl öncesine ilişkin bir alışveriş fişi gündem oldu. Bu alışveriş fişinde bir vatandaşın 12 kalemlik rutin bir harcamasının toplam 100.63 TL tuttuğu görüldü. Birebir alışveriş bugün yapılsa 1.935 TL tutuyor. Üstelik, kimi eserlerin gramajı da eksilmiş biçimde satılıyor
10 TANE BANKNOT GEREK
Ekonomi idaresi ülkeyi daima 30 yıl öncesi ile karşılaştırıp “eski Türkiye/yeni Türkiye” ayrımı yaparken vatandaş besin alışverişini 5-10 yıl öncesi ile karşılaştırmaya korkuyor. O denli ki 5-10 yıl evvel bozuk paralarla yapılan alışveriş için artık neredeyse kredi çekmek gerekiyor. Geçtiğimiz günlerde toplumsal medyada tam 10 yıl öncesine (24 Ağustos 2015) ilişkin bir alışveriş fişi paylaşıldı.
Et, tavuk, içecek, makyaj gereci, peynir, yoğurt üzere günlük eserlerin alındığı küçük bir alışveriş için 100.63 TL ödendiği görüldü. SÖZCÜ, tıpkı alışverişi bugün hesapladı. Paketli eserlerin kimilerinin içeriği azaltılmasına karşın (200 gramlık leblebi, 180 grama düşmüş) tam yüzde 1.835 artırımla 1.935 TL’ye satıldığı görüldü.
Yani bu fişe nazaran hesaplanan besin enflasyonunun 10 yılda yüzde 1.835 oranında artmış olduğu görülüyor. Tıpkı hesabı Merkez Bankası’nın sunduğu enflasyon hesaplama sistemine yaptırdığınızda ise Merkez, o gün 100 TL’ye yapılan alışveriş için bugün 1.225 TL gerektiğini söylüyor.
2015 yılında en büyük banknot olan 200 TL ile bu alışverişi 2 defa yapmak mümkünken bugün birebir alışveriş için yanınızda tam 10 tane en büyük banknottan taşımanız gerekiyor.
Hanehalkının enflasyon kestirimi yüzde 57.8
Merkez Bankası yıl sonu için orta maksat enflasyon kestirimini yüzde 24’te sabit tutarken, enflasyonda 2026 sonu için de yüzde 13-19 aralığını işaret ediyor lakin hanehalkını ikna edemiyor. BETAM’ın Hanehalkı Enflasyon Beklentileri Araştırması’na nazaran, bir yıl sonrasına ait ortalama beklenti yüzde 57.8 oldu. Önümüzdeki bir yıl içinde enflasyonun mevcut yüzde 33.5’lik düzeyin altına düşeceğini iddia edenlerin oranı, geçen aya nazaran 5.1 puan azalarak yüzde 24.9’a geriledi. En düşük beklenti yüzde 55.2 ile 35-44 yaş kümesinde ölçüldü. En yüksek beklenti ise yüzde 61.5 ile 65 yaş ve üzeri kümede gerçekleşti.
