Kazılarda, uzun çakmaktaşı bıçakların yanı sıra silah üretiminde kullanılan büyük taş bloklara rastlandı. Ayrıyeten yüzlerce yer altı çukuru bulundu. Kerpiçlerle kaplı bu alanların depo; ömür alanı, atölye ve hatta ritüel yeri olarak kullanıldığı belirlendi.
Daily Mail’deki habere nazaran İsrail Eski Eserler Kurumu’ndan (IAA) uzmanlar, bilhassa büyük çakmaktaşı bloklarından üretilmiş, son derece keskin ve standart ölçülerdeki bıçakların dikkat alımlı olduğunu vurguladı. Bu bıçakların hem hayvan kesitinde hem de tarımda orak fonksiyonuyla kullanıldığı aktarıldı.
BİR ÇAĞA IŞIK TUTAN TEKNOLOJİ
Uzmanlara nazaran atölyede kullanılan üretim tekniği, periyodu için epeyce ileri seviyedeydi. Çakmaktaşı üzerine hassas baskı uygulamak için vinç gibisi bir sistem kullanıldığı tespit edildi. Bu, o devirde daha evvel görülmemiş bir teknoloji olarak kayıtlara geçti.
IAA’dan Dr. Jacob Vardi buluntuların sırf aletlerle değil, eksiklikleriyle de kıymet taşıdığını söyledi:
“Atık modüllerin rastgele etrafa atılmamış olması, uzmanlığın korunup yalnızca muhakkak ustalar ortasında aktarılmak istendiğini gösteriyor. Burası, Kenan bıçaklarının tüm Levant bölgesine dağıtıldığı bir merkezdi.”
KENANLILARIN TERTİPLİ TOPLUMU
Buluntular, Erken Bronz Çağı’nda (MÖ 2100-1900) yaşayan Kenanlıların yalnızca gelişmiş aletler üretmediğini, birebir vakitte organize yerleşimlere, uzmanlaşmış mesleklere ve canlı ticaret ağlarına sahip olduğunu kanıtlıyor.
Dr. Vardi, “Bu bıçakları sırf fevkalâde yeteneklere sahip şahıslar üretebiliyordu. Bu da Bronz Çağı’nın başında dahi toplumun organize ve karmaşık bir yapıya ulaştığını gösteriyor” dedi.
KENANLILAR KİMDİR?
Kenanlılar, Tevrat’ta İsrailoğullarından evvel ‘Vaadedilmiş Topraklar’da yaşayan halk olarak tasvir ediliyor. Yaratılış; Levililer, Tesniye ve Yeşu kitaplarında sık sık ismi geçen Kenanlıların, İsrailoğullarıyla girdikleri savaşlarda topraklarını kaybettikleri, yerlerinden edildikleri ve yok edildikleri aktarılıyor.
Arkeologlar, Kiryat Gat’taki bu keşfin, Tevrat’ta anlatılan Kenan kültürü ile gerçek arkeolojik bulgular ortasında direkt bir köprü kurduğunu belirtiyor.
