Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, TBMM’de kurulan komitenin bir an evvel misyonunu tamamlaması gerektiğini belirterek, hata kaydı bulunmayanların ülkeye dönüşünü temin etmek üzere bir yasal düzenlemenin gerekli olduğunu kaydetti.
Bu sürecin demokratikleşme paketiyle birlikte yürütülmesi gerektiğini söyleyen Davutoğlu, “Kayyımların belediye meclisi seçimlerini anlamsız kıldığı, her an yargıya olan inancın sarsıldığı ve yargı borsalarının oluştuğu bir yerde ‘terörü ortadan kaldırdım’ dediğinizde öbür bir çatışmayı başlatmış olursunuz. Bunu yaparken demokratikleşme ile kamu sistemi ortasındaki ilgiyi de hakikat kurmak lazım. Geçmiş tahlil sürecinde kamu nizamında gösterilen zaaflar maalesef o devir örgütün tahlil sürecinde verdiği taahhütleri yerine getirmemesine yol açtı” tabirlerini kullandı.
”Çözüm süreci” periyodunda 2014-2016’da Başbakanlık yapan Ahmet Davutoğlu, bugün yaşanan süreç ve TBMM’de kurulan Ulusal Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komitesi’nin çalışmalarına ait konuştu.
“Çok kritik bir süreç, 50 yıllık bir sorunun tahlili kolay olmuyor” diyen Davutoğlu, Meclis’teki kurulun en değerli özelliğinin toplumun her bölümünü, her siyasi yelpazeyi temsil etmesi olduğunu vurguladı.
Bu komitenin kurulmasını başından itibaren desteklediklerini hatta, kurulmadan evvel de kurulması gerektiğini söylediklerini söz eden Davutoğlu, komite kurulmadan evvel şu anda kümeleri ismine kurulda misyon yapan üç milletvekili ve üç genel lider olarak bir ortaya gelip komitede takip edilecek yol haritası ile ilgili kanaatlerini paylaştıklarını anlattı.
Komisyonda Gelecek Partisi’nden vazifeli Mustafa Bilici ile nizamlı olarak her toplantıdan sonra ve gerekirse öncesinde bir ortaya gelerek sistemli değerlendirmeler yaptıklarını belirten Davutoğlu, “Şunu memnuniyetle söz etmek isterim, birçok başka parti mensubunun da tabir ettiği üzere şu anda komitenin en faal, en yapan kümesi Yeni Yol Kümesi’nin milletvekilleri. İktidarla olan görüş ayrılıklarımız var, muhalefetle anlaştığımız yahut bu mevzuda farklılaştığımız konular var lakin bizim için bu problem iktidar-muhalefet sorunu değil, Türkiye’nin kıymetli bir meselesinin aşılması meselesi” tabirlerini kullandı.
“Komisyon misyonunu 1 Ekim’e kadar tamamlayıp, 1 Ekim’den sonra hızla bu sürecin tamamlanmasını gerekli görüyoruz”
Şu ana kadar komite çalışmalarının âlâ gittiği söyleyen Davutoğlu, “Ancak kâfi olduğu kanaatinde asla değiliz” dedi. Ahmet Davutoğlu, “Bu komite bu sürecin vakte yayılması için bir münasebet teşkil etmemeli. Bu komite görevini, misyonunu bir an evvel tamamlamalı ve bundan sonraki evrelere geçilmeli. O açıdan da biz komitenin vazifesini mümkün olduğu kadar 1 Ekim’e kadar tamamlayıp, 1 Ekim’den sonra hızla bu sürecin tamamlanmasını gerekli görüyoruz” diye konuştu.
“Komisyonun Öcalan’ı dinlemesi sürecin doğal akışını olumsuz etkiler”
“Komisyonun Abdullah Öcalan’ı dinlemesi gerektiği” tarafındaki görüşlerin hatırlatılması üzerine Davutoğlu, şunları kaydetti:
“Şu anda bu türlü bir teşebbüsün, sürecin doğal akışını olumsuz etkileyebileceği kanaatindeyim. Yani toplumun algısı da değerli. Toplumun şu anda bu sürece bir dayanağı var. Eminim İmralı’da yapılan görüşmelerde de bu türlü bir talep gündeme gelmemiştir. Zira bu sürecin ne kadar kritik olduğunu herkes biliyor. Esasen İmralı’dan gelen kanaatler, İmralı Heyeti tarafından komiteye ve ilgili taraflara bildiriliyor. Ancak Türkiye’de bütün kesitler bu bahiste bir müttefik olursa o farklı bir bahis lakin şu anda sürecin çok dikkatli yürütülmesi lazım. İstismarlara yol açacak adımlardan da kaçınılması lazım.”
“Toplumu rahatlatacak kimi düzenlemeler gerekli lakin düzenlemeler toplumsal vicdanı rahatsız etmemeli”
Terör örgütü üyelerine genel yahut kısmi af getirilmesine ait tartışmalar konusunda da Davutoğlu, şu değerlendirmede bulundu:
“Açıkça tabir etmek gerekirse nüfusuna oranla dünyanın en çok tutuklu bulunan ülkelerden birisiyiz, Türkiye olarak. Ve hapishane kaideleri o kadar berbat ki devlet neredeyse yeni hapishane, cezaevi açmayı bir muvaffakiyet üzere görüyor. Halbuki cezaevi açılarak değil, cezaevi kapatılarak toplumda adaletin olduğu ispat edilir. Münasebetiyle toplumu rahatlatacak kimi düzenlemeler gerekli. Lakin bu düzenlemeler de toplumsal vicdanı rahatsız etmemeli ve yeni cürümleri teşvik etmemeli. Yani mafya çetelerini, organize kabahat örgütlerini, çocuk istismarcılarını da kapsayan düzenlemelerin toplumda karşılık bulacağı kanaatinde değilim. Uyuşturucu üzere, kumar, bahis çeteleri üzere çeteler, toplumun yapısını bozan çeteler de tıpkı formda….
“Siyasal ve niyet içerikli hususlarda bir düzenleme kelam konusu olabilir lakin genel bir af yapılırken çok düşünmek lazım”
Dolayısıyla şayet bu sürecin gerektirdiği bir düzenleme kelam mevzusuysa ki kelam konusu, zira ‘eve dönüş yasası’ diye lisana getirilen; suça bulaşmamış, Türkiye Cumhuriyeti’nin isimli kayıtlarında bir cürüm işlediği görülmeyen bireylerin ülkeye geri dönüşünü temin etmek üzere bir yasal düzenleme gerekli. Aşikâr oranlarda siyasal kabahat niteliğindeki cürümlerin, basına dönük kabahatlerin ve artık herkes tarafından kabul edilen ve hudutlarını çoktan aştığı düşünülen, ikili standart uygulandığını düşünen KHK ile ilgili düzenlemelerin yapılmasında toplumsal huzur bakımından yarar var. Yani siyasal içerikli ve niyet içerikli hususlarda bir düzenleme kelam konusu olabilir ancak genel bir af yapılırken çok düşünmek lazım. Zira her genel af bir adım sonrasında, şayet o af çocuk istismarcılarını, mafyatik yapıları da içeriyorsa geçmişte olduğu üzere öteki yaralara sebebiyet veriyor. Bu mevzuda bir toplumsal konsensüse hepimizin muhtaçlığı var.”
Geçmişte tahlil sürecinde Başbakanlık yaptığı hatırlatılarak, kurula davet edilseydi tekliflerinin neler olacağının sorulması üzerine Davutoğlu, şöyle konuştu:
“Terörle çabada bu kadar etkin rol almış ve deneyim kazanmış devlet adamları niçin kurula çağırılmaz? Bunu bir sormak lazım. Bu hususta herhalde Türkiye içinde ve dışında, çabucak hemen herkes mutabık kalır ki tahlil süreci ve terörle mücadelede Başbakan, Dışişleri Bakanı olarak da başta Suriye ve Irak olmak üzere bölgesel her sürecin içinde yer aldım son 20 yıl içinde. Misyonları bıraktıktan sonra dahi bu sene içinde Kuzey Irak’a yaptığım ziyaretler ve yurt dışındaki temaslarımda da herkes öncelikle ‘Bu süreç nasıl işliyor’ diye bize yöneltiyor soruları.
“Herhangi davet pelinde değilim”
Herhangi bir davet peşinde değilim. Kendimi gündeme getirme peşinde de değilim. Ancak bu kurul vazifesini ifa edecekse ayrım gözetmeksizin herkesi dinlemesi lazım. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na hürmetim sonsuz ve hatta bunların davet edilmesini komite olarak biz teklif ettik Yeni Yol Partisi olarak. Lakin onlar davet edilirken süreci fiilen yönetme erkinde bulunmuş Başbakanların, Cumhurbaşkanlarının davet edilmemesi komitenin yansızlığına gölge düşürür. Yalnızca kendimi kastetmiyorum. 10’uncu Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül, geçmişte 90’lı yıllarda fiilen bu süreçlerin içinde yer almış yaşayan başbakanlardan Tansu Çiller, herkes ön yargılı olmaksızın heybesinde ne varsa, zihninde ne varsa masaya koyması lazım. Bu bir imtihandır Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı için. Bakalım kurul bir oyalama alanı mı, sahiden tahlile dönük bir süreç mi işletecek? Bir imtihandır. Bakalım bu ülkenin son 20-25 yılında damgasını vurmuş politikleri ortasında ayrım yapılıp, birileri çağırılıp, birileri dışlanacak mı? Bunu burada göreceğiz. Komiteye katkım her vakit… Türkiye Büyük Millet Meclisi milleti temsil eder, çağrıldığım anda ben gelirim. 15 Temmuz Araştırma Komitesi’ne da birebir halde çok kapsamlı rapor vermiştim. Rastgele bir şahsi gündeme gelme tasası olmaksızın söylüyorum. Bu benim için değil Türkiye Büyük Millet Başkanlığı için bir imtihandır.
Kendi eski başbakanlarına, cumhurbaşkanlarına; Sayın Abdullah Gül’ü de katıyorum gelir gelmez o kendi takdiri; hürmetleri varsa, deneyimlerine, bilgisine itimatları varsa kurula çağrılmamız lazım.”
“Geçmişte tahlil sürecinde Başbakanlık yapmış biri olarak komiteye ne üzere teklifleri olduğunun” sorulması üzerine Davutoğlu, şunları söyledi:
“Birçok şey öneririm. Bir sefer zamanlamaya dikkat etmelerini öneririm. Dünya bir türbülanstan geçiyor. Suriye, Gazze, Irak’taki gelişmeler büyük riskler barındırıyor. 2013’teki tahlil sürecini akamete uğratan en temel dış faktör Suriye’deki kimyasal silah kullanımı ve Suriye rejiminin o vakit örgüt ile iş birliği halinde yaptığı şeyler, Suriye muhalefetine yönelik hücumlarıyla Suriye içinde istikrar değişince Türkiye’de bunun yansıması oldu. Artık de Suriye ve Irak’taki her gelişme Türkiye’yi tesirler. Türkiye bu sorunu bir an evvel çözerse Suriye’yi de çözer, Irak’ı da çözer. Oradakilere de yardımcı olur fakat bu yapılamazsa, süreç geciktirilirse ve Suriye’de istemediğimiz birtakım gelişmeler olursa, global güçler de buna müdahil olursa yani Şam idaresi ile Suriye’nin değişik kümeleri ortasındaki alakalarda, bir bakarsınız Türkiye’deki süreç de olumsuz etkilenir.
İkinci çok önemli olarak dikkate alınması gereken konu şu: Demokratik özgürlüklerle kamu güvenliği ortasında bir istikrar kurulması lazım. Demokratik özgürlükleri tartışmaktan kimsenin kaçınmaması lazım. ‘Terörü biz çözelim lakin demokratik alanda hala Türkiye az gelişmiş demokrasiler kategorisinde kalsın’ denildiği vakit diğer cins şiddetlerin kapısı açılır. Türkiye kapsamlı bir demokrasi, demokratikleşme, onarımın içine bunu yerleştirmesi lazım.
Kayyumların, belediye meclisi seçimlerini anlamsız kıldığı, her an yargıya olan itimadın sarsıldığı ve yargı borsalarının oluştuğu bir yerde terörü ortadan kaldırdım dediğinizde öbür bir çatışmayı başlatmış olursunuz. Ha bunu yaparken demokratikleşme ile kamu tertibi ortasındaki münasebet de yanlışsız kurmak lazım.”
Geçmişte ”Çözüm Süreci”nin muvaffakiyete uğramamasının nedenlerini de anlatan Davutoğlu, şöyle konuştu:
“Geçmiş tahlil sürecinde kamu sisteminde gösterilen zaaflar maalesef o periyot örgütün tahlil sürecinde verdiği taahhütleri yerine getirmemesine yol açtı. Ayrıyeten Kürt vatandaşlarımızla ilgili sıkıntıları yalnızca bir örgüte atfederek çözmeyi asla düşünmemek lazım. Bunları ayırt ederek kapsamlı demokratikleşme paketiyle, süreciyle teröre karşı Terörsüz Türkiye sürecini birlikte düşünmek lazım.
Terörsüz Türkiye dememek, ‘Terörsüz bölge’ demek lazım. Ben bunu birinci günden itibaren söyledim. Suriye’de çatışma var, Irak’ta çatışma var. Türkiye’nin orada bir taraf olacağı durumlar olacak. O sırada Türkiye de süreç yönetecek… Bunun olmayacağını biz 2013’te gördük. Hepimizin geçmiş deneyimlerden ders almalı fakat geçmiş ön yargıları masaya koymadan düşünmemiz lazım.
Komisyona söyleyecek çok kelamım olur. Bunu kamuoyuyla aslında paylaşıyorum. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni temsil eden komitenin da herkesi dinleyip en yanlışsız tavsiyeleri yürütmeye iletmesi lazım.”
“İYİ Parti ile de diyalog kurmak lazım”
Komisyonun muvaffakiyete ulaşıp ulaşmayacağı konusunda Davutoğlu, şunları söyledi:
“Bu, kurula yüklediğiniz misyonla ilgilidir. Şayet bu komiteye şu misyonu yüklediyseniz; başlatılan süreci topluma mal etme kurulu, sürecin toplumun bütün bölümleri tarafından sahiplenilmesi üzere bir misyon; bu, bu kurulun yapabileceği ve yapması gereken bir şeydir. Zira bütün siyasi partiler orada, sadece İYİ Parti katılmadı. Lakin GÜZEL Parti’yle de diyalog kurmak lazım. Türkiye’de hiç kimseyi huzursuz etmeden bu süreci yürütmek lazım.
Diyarbakır Anneleri, Barış Anneleri, şehit ve gazi dernekleri ile birebir tabanda konuşmak çok hoş bir şeydir. Bu açıdan muvaffakiyet bahtı görürüm. Komiteye hukuksal bir misyon yüklüyorsanız, hasebiyle birtakım kanunları çıkarmak, o vakit da şunu sormak lazım. Hangi maddeleri bekliyorsunuz? Orada da kurul kendisini sınırladı zati, ‘Terörsüz Türkiye süreci ile ilgili yasalar’ dedi. ‘Eve dönüş’ gibisi bir yasa, suça bulaşmamışların topluma kazandırılması ile ilgili yasa. Bunlar yapılabilir lakin kapsamlı bir anayasayı da bunun içine koyduğunuzda, o, bu kurulun işi değil.
Üçüncüsü, kurula yüklediğiniz mana şayet şuysa, ‘iktidar güç durumda kalmasın, topu Cumhurbaşkanlığı’ndan, yürütmeden Meclis’e alalım da Meclis üzerinden biraz oyalayalım ve kamuoyunu test edelim’ ise bu çok yanlış bir beklenti olur. Bu beklenti kurulun bu sürecin içinde olumsuz rol oynamasına yol açar.”
