Yalova’nın coğrafik işaretli tarım eserlerinden biri olan ve yüksek antioksidan içeriği sayesinde ‘süper meyve’ olarak isimlendirilen aronyanın hasat devrine hazırlanılıyor. Türkiye’de birinci sefer Yalova’da üretilmeye başlanan aronya için bu yıl yaklaşık yüzde 25 artışla 250 ton rekolte bekleniyor. Kentte toplam 510 dekar alanda aronya üretimi yapıldığını belirten Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa İlmeç, “Aronya, çalımsı bir bitki olmasıyla birlikte gelişme sürecinin 3 ile 5 yıl ortasında en yüksek randımana ulaştığını görüyoruz. Önümüzdeki yıllarda bu rekoltenin 500 tonlara kadar ulaşacağını varsayım etmekteyiz” dedi.
İçindeki antioksidan ölçüsü nedeniyle ‘süper meyve’ olarak bilinen aronyanın Türkiye’de birinci üretimine başlandığı kent olan Yalova’da, hasat için sayılı günler kaldı. Bu yıl ikincisi düzenlenecek olan ‘Yalova Aronya ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Şenliği’nde üreticiler birinci hasadı 12 Eylül’de yapmaya başlanacak. Geçen yıl yaklaşık 200 ton rekolte gerçekleştirilirken, bu sene ise yüzde 25’lik bir artışla 250 ton aronyan elde edilmesi bekleniyor. Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü’nde 2012 yılında adaptasyon çalışmalarına başlanan sıhhat deposu meyvenin birinci bahçesi ise Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından 2017 yılında kentte kuruldu. O günden bu yana Yalova’da üretilmeye başlanan aronya 2021 yılında coğrafik işareti alındı. Ana vatanı Kuzey Amerika olan aronya meyvesi, Yalova’da 150 çiftçiyle 510 dekar alanda üretiliyor.
Ortaburun köyünde 3,5 dönümde üretim yapılan alanda hasat öncesi inceleme yapan Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa İlmeç, aronyanın olgunluk düzeyini ölçmek için brix bedeli denetimi yaptı. Hasat için meyvenin 18 ile 24 ortasında bir ölçüde olması gerektiğine dikkati çeken İlmeç, inceleme yaptığı bahçenin hasada hazır olduğunu belirtti.
‘BU YIL YÜZDE 25’LİK ARTIŞ BEKLENİYOR’
Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Mustafa İlmeç, “Yalova’nın coğrafik işaretli eseri olan aronya bahçesindeyiz. Aronya, üzüme benzeyen bir meyve. Aronyanın genel özelliği antioksidan bakımından çok yüksek kıymetlere sahip, ayrıyeten beyin ve hudut sistemine besleyici özelliği, yaşlanmayı geciktirici özelliğiyle, soğuk algınlığı ve gribal enfeksiyonlara karşı da beden direncini artıran özelliğe sahip bir meyve. Aronya, 2012 yılında birinci sefer Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü tarafından ülkemizde çalışılmaya başlamış ve 2017 yılında birinci kez çiftçilerimiz tarafından alanda tatbiki gerçekleşmiştir. 2017 yılından bugüne ise bilhassa Bakanlığımızın, tıpkı vakitte Vilayet Müdürlüğümüzün ve Özel İdare’nin, Doğu Marmara Araştırma Enstitüleri üzere birçok kurum tarafından desteklenmiş ve bugün vilayetimizde yaklaşık olarak 510 dekar alanda 150 çiftçimiz tarafından aronya yetiştiriciliği yapılmaktadır. Geçtiğimiz yıl aronyada 200 tonluk hasat varken, bu yıl bilhassa bu hasadın yüzde 25’lik bir artışla 250 ton civarında olmasını bekliyoruz. Aronya çalımsı bir bitki olmasıyla birlikte gelişme süreci 3 yıl ile 5 yıl ortasında en yüksek randımana ulaşıyor. Önümüzdeki yıllarda bu rekoltenin 500 tonlara kadar ulaşacağını kestirim etmekteyiz” sözlerini kullandı.
BAKLAVASI DA YAPILIYOR
Yalova Aronya ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Festivali’nin ikincisini düzenleyeceklerini belirten İlmeç, “Yalova ile özdeşleşmiş olarak da aronya bitkisi, geçtiğimiz yıl birincisi yapılan şenlikle kentteki bütün iştirakçilerle birlikte bir şenlik yapılmıştı. Bu sene ise 12, 13 ve 14 Eylül tarihlerinde yeniden geniş bir iştirakle ülkemizin çeşitli yerlerindeki aronya üreticileriyle bir şenlik tertip etmekteyiz. Aronyamızın hasadı, bilhassa eylül ayının birinci iki haftası, bazen mevsim koşullarına nazaran de bir hafta daha uzayarak eylül ayı içinde yapılmaktadır. Yalova yetiştiricilerinin çok özellikleri de bulunmakta. Bilhassa içinde bulunduğumuz bahçe, vilayetimizdeki başka bahçelerde yetiştiricilik dönemi boyunca Vilayet Müdürlüğümüzce yetişme etapları takip ediliyor. Tıpkı vakitte hasada yaklaşıp yaklaşmadığını, meyvenin olgunlaşıp olgunlaşmadığı konusunda çalışma arkadaşlarımız alanda yakından takip etmekteler. İçinde bulunduğumuz bahçede de biz de biraz evvel baktığımızda meyvenin brix pahasının hasat için uygun olan 18 ile 24 ortasında olduğunu şahsen gördük. Artık bu bahçemizi de rahatlıkla hasat edeceğimizi anlamış olduk” dedi.
Aronya meyvesinin baklavası, yoğurdu ve kurabiyesi üzere birçok eserinin yapıldığına da değinen İlmeç, “Aronya, ülkemizde yaygınlaşan bir meyve çeşidi olmasıyla birlikte insanlarımızın damak tadına hitap eden bir lezzeti bulunmakta. Ayrıyeten eser olarak da endüstride işlenmekte. Aronyanın bilhassa yoğurdu, baklavası, kurabiyesi üzere çeşitli eserleri de tüketicilerin beğenisine sunulmakta” diye konuştu.
‘3,5 DÖNÜMDE ÜRETİM YAPIYORUM’
Geçen yıla nazaran bu sene eserinde artış olduğunu belirten Süphan Yarkın (70), “Uzun yıllar devlet memurluğu yaptıktan sonra emekliye ayrıldım ve 2019 yılından itibaren Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün takviyesiyle başladım. O yıl tanıdım aronyayı, yeterli ki tanımışım. O vakit bir dönüme veriliyordu. Bir dönüme aldım, sonra bunu 3,5 dönüme çıkardım. Şu anda 3,5 dönümde üretmeye devam ediyorum. Birinci aronyayla bir arkadaşımın vesilesiyle tanıştım. O halde başladım. Yaklaşık 6 yıldır üretiyorum. Satışta biraz pazar konusunda kahrımız var. Geçen yıl eserimiz daha azdı, hava şartlarına bağlı tabi. Bu sene bir gün bile kar yağması eseri etkiliyor. Bu sene eser daha çok. Bir ton yahut bir tonu biraz daha geçebilir bir eser bekliyorum” dedi.
