50 YAŞ ÜSTÜ ŞEKER, KİLO VE DAMARLAR -7-
Zihin, gerilim ve sosyalbağların metabolik etkisi
– Kaliteli uyku
Düzenli uyku, insülin direncini azaltır, açlık-tokluk hormonlarını istikrarlar. Uykusuzluk, iştahı artıran ghrelin hormonunu yükseltir. (Kaynak: National Sleep Foundation, 2025)
– Zihinsel egzersiz
Günlük okuma, hafıza oyunları, yeni bir lisan öğrenmek yahut enstrüman çalmak beyin ilişkilerini güçlendirir ve bilişsel yaşlanmayı yavaşlatır. (Kaynak: Alzheimer’s Association, 2025)
– Stres yönetimi
Yüksek gerilim kortizol düzeyini artırır, bu da göbek etrafında yağ birikimini tetikler. Tertipli nefes idmanı, meditasyon ve yürüyüş kortizolü düşürür. (Kaynak: Mayo Clinic, 2025)
– Sosyal bağlar
Aile ve arkadaş etrafı ile nizamlı irtibat, depresyon riskini düşürür ve ömür mühletini uzatır. Yalnızlık, kalp krizi riskini sigara kadar artırabilir. (Kaynak: Harvard Health, 2025)
Takip planı ve yıllık denetim listesi
Sağlıklı bir ömür için sistemli izlem çok değerlidir. Bu listeyi yılda bir gözden geçirin. (Kaynak: American Diabetes Association, 2025)
Tatlıyı büsbütün bırakmalı mıyım?
Hayır, büsbütün yasaklamak gerekmez. Değerli olan porsiyonu küçültmek, sık tüketmemek ve tatlıyı ana öğünden sonra tüketmektir. Böylelikle kan şekerinin ani yükselmesi engellenir. Ayrıyeten rafine şeker yerine meyve ya da tam tahıllı tanımlarla tatlı muhtaçlığını daha sağlıklı karşılamak mümkün. (Kaynak: Mayo Clinic, 2025)
Sağlıklı hayat müddetini uzatan yedi alışkanlık
Diyabet ilaçlarına başlamak berbata gidiş mi demek?
Hayır. İlaçlar kan şekerini inançlı aralıklara çekmek, organ hasarını önlemek ve hayat kalitesini korumak için kullanılır. Erken devirde ilaç başlamak, uzun vadede komplikasyonları önler. İlaç kullanmak başarısızlık değil, sıhhatinizi muhafaza adımıdır. (Kaynak: American Diabetes Association, 2025)
Bel etrafım geniş ancak kilom olağan, risk altında mıyım?
Evet. Olağan kilolu olsanız bile bel etrafında yağ birikimi varsa risk devam eder. Bilhassa erkeklerde 102 cm, bayanlarda 88 cm üzerindeki ölçümler kalp hastalığı, diyabet ve tansiyon riskini artırır. Bel etrafı, yalnızca kilonuz değil organlarınızın etrafında biriken yağ hakkında da bilgi verir. (Kaynak: Centers for Disease Control and Prevention, 2025)
Diyabeti büsbütün
Tip 2 diyabet kronik bir durumdur lakin erken devirde yakalanırsa kan şekeri büsbütün olağana dönebilir ve ilaç muhtaçlığı ortadan kalkabilir. Bu duruma “remisyon” denir.
Düzenli idman, kilo kaybı ve gerçek beslenme ile kan şekerini uzun mühlet olağan düzeyde tutmak mümkündür. (Kaynak: American Diabetes Association, 2025)
Egzersize vakit bulamıyorum kısa yürüyüşler işe fayda mı?
Kesinlikle evet. Günde 10–15 dakikalık kısa yürüyüşler bile yarar sağlar. Bilhassa yemeklerden sonra yapılan kısa yürüyüşler, kan şekerinin yükselmesini maniler. Asıl kıymetli olan süreklilik ve haftalık toplamda 150 dakikaya yaklaşmaktır. (Kaynak: World Health Organization, 2025)
