Pankreas, değerli işlevleri nedeniyle çeşitli hastalıklara karşı hassastır. Pankreas kanseri, pankreatit (pankreas iltihabı), pankreas kistleri, diyabet üzere hastalıklar, pankreasın olağan fonksiyonlarını bozarak önemli sıhhat sıkıntılarına yol açabilir. Bilhassa pankreas kanseri, erken evrede yakalanması güç bir hastalık olarak bilinir.
‘’Yine de pankreas hastalıklarına yakalanma riskinizi azaltmak için yapabileceğiniz şeyler var. Bu değerli organın sıhhatini korumak için yararlı alışkanlıklar edinmek kadar ziyanlı etkenlerden de uzak durmak büyük kıymet taşıyor’’ diyen Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Resul Kahraman, konuyla ilgili kıymetli bilgiler paylaştı…
10 HAYATİ TAVSİYE
Pankreas, karın boşluğunda, midenin gerisinde ve onikiparmak bağırsağının kıvrımında yer alan, yaklaşık 15-20 santimetre uzunluğunda, yaprak halinde bir organdır. Sindirim ve kan şekerinin düzenlenmesinde kıymetli bir rol oynar. Dolaysıyla genel sıhhatimiz ve hayat kalitemiz için vazgeçilmez bir organdır. İşte onu muhafaza yolları…
1- Denetimleri aksatmayın
Yılda en az bir defa; açlık-tokluk kan şekeri, HbA1c, kolesterol, trigliserit, insülin seviyesi ve pankreas enzimleri denetim edilmelidir. Bilhassa ailesinde pankreas kanseri hikayesi olanların, bu denetimleri aksatmaması gerekir.
2- Akdeniz diyetini tercih edin
Pankreasın yükünü hafifletmek için en tesirli beslenme modellerindendir. Lif açısından varlıklı, antioksidan ve sağlıklı yağlarla dolu bu beslenme üslubu; kan şekerini istikrarlar, iltihap riskini azaltır ve pankreasın çok çalışmasını önler.
3- Erken ikaz işaretlerini önemseyin
Pankreas hastalıkları ekseriyetle sinsi ilerler. Sindirim bozukluğu, şişkinlik, yağlı ishal, sırta vuran karın ağrısı, iştahsızlık, ani kilo kaybı, bulantı, kusma, ciltte ve gözlerde sararma, kan şekeri dengesizlikleri ve yeni gelişen diyabet değerli ikaz işaretleridir. Bu belirtiler göz arkası edilmemeli, vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır.
4- Ülkü kiloda kalın
Obezite, pankreasın işleyişini bozarak insülin direncine yol açar. Bu durum hem pankreası yorar hem de diyabet ve pankreas iltihabı riskini artırır. Ülkü kiloda kalmak, pankreas sıhhatini muhafazanın en tesirli yollarındandır.
5- Günde 1-2 fincan kahve için
Her gün 1–2 fincan kahve antioksidan içeriği sayesinde pankreas sıhhatini destekleyebilir ve diyabet riskini azaltabilir. Çok kahve tüketimi mide asidini artırabilir ve hassas şahıslarda sindirim meselelerine yol açabilir.
6- İdman daima hayatınızda olsun
Egzersiz, insülin hassaslığını artırarak pankreasın yükünü azaltır, kan şekerini istikrarlar ve iltihabı azaltır. Haftada en az 150 dakika tempolu yürüyüş yahut yüzme
gibi aktiviteler pankreas sıhhati için önerilir.
7- Hijyene dikkat edin
Bazı viral enfeksiyonlar, bağırsak mukozası yoluyla pankreas iltihabına yol açabilir. Bu nedenle, el yıkama, besin hijyenine dikkat etme ve pak su kullanımı üzere kolay hijyen alışkanlıkları, pankreas sıhhatini müdafaada değerli bir role sahiptir.
8- Hepatit testlerini yaptırın
Hepatit virüsleri karaciğeri etkileyerek pankreası dolaylı etkileyebilir. Risk grubundaysanız testlerinizi ihmal etmeyin. Korunmasız alakadan kaçınmak, steril enjektör kullanmak ve aşı takvimine uymak da hamidir.
9- Aşı takvimine uyun
Hepatit B aşısı, karaciğer sıhhatini koruyarak pankreasa dolaylı müdafaa sağlar. İleri yaşlarda grip ve zatürre aşıları, enfeksiyonların yol açabileceği pankreas komplikasyonlarını önlemek açısından kıymetlidir. Aşı takvimine uymak yararlı olacaktır.
10- Gereksiz ilaç kullanmayın
Mide koruyucular, antibiyotikler, ağrı kesiciler ve iltihap önleyiciler gereksiz ve uzun müddet kullanıldığında pankreasa ziyan verebilir. Doz aşımından kaçınılmalı, hayati olmayan ilaçlar uzun vadeli kullanılmamalıdır.
Trigliseritiniz ve kan şekeriniz nasıl?
Yüksek trigliserit pankreas iltihabı, yüksek kan şekeri ise pankreasın yorulmasına yol açar. Şekerli ve yağlı besinlerden kaçınmak, idman yapmak, alkol ve sigaradan uzak durmak pahaları dengelemek için değerlidir. Nizamlı denetimlerle kan bedelleri takip edilebilir.
Alkolden uzak durun
Alkol, alındıktan sonra bağırsak çeperine ve florasına ziyan vererek ya da direkt kimyasal tesirler yoluyla pankreası olumsuz etkileyebilir. Akut ve kronik pankreatitin (pankreas iltihabı) en yaygın nedenlerinden biri alkoldür. Uzak durulmalıdır.
BU RİSKLERİ GÖZ ARKASI ETMEYİN
Tıbbi süreçlerde kullanılan ekipmanlar ne kadar inançlı?
Steril olmayan gereçler, iğneler enfeksiyon riskini artırır ve kan yoluyla pankreas iltihabına yol açabilir.
Steril olmayan iğnelerle bulaşan virüsler, dolaylı olarak pankreas sıhhatini bozabilir.
Pankreas detoksu yapmayın
Kanıtlanmış bir yararının olmamasıyla birlikte kimileri ziyanlı olabilir. En uygun detoks, Akdeniz tipi beslenme usulüdür. İstikrarlı beslenme ve idman en sağlıklı olandır.
Şekerli içecek ve atıştırmalık tüketmeyin
Bu cins besinlerde bulunan fruktoz, glikoz üzere şekerlerle kan şekerini süratle yükselterek pankreasın ağır insülin salgılamasına neden olur. Uzun vadede pankreas yorgunluğu, insülin direnci ve diyabet riskini artırır.
Hızlı kilo vermeyin
Hızlı kilo vermeyi vaat eden çok kısıtlayıcı diyetler, safranın ağırlaşmasına ve pankreasın insülin istikrarında bozulmalara yol açar. Uzun periyodik uygulandığında sindirim enzim istikrarını ve bağırsak florası ve geçirgenliğini bozarak pankreası olumsuz tesirler.
Kimyasallardan ve gazlı spreylerden korunun
Gazlı sprey ve kimyasalların pankreasa tesiri net olmasa da uzun periyodik maruziyet toksik yük oluşturabilir. Maske kullanımı ve güzel havalandırma değerlidir.
Stresinizi azatmaya çalışın
Kronik gerilim, insülin aykırısı gerilim hormonlarının salgılanmasını artırır. Hormon istikrarını bozarak insülin direncine neden olur. Pankreası daima çalışmaya zorlar ve uzun vadede bozulmaya neden olabilir.
Sigarayı da hayatınızdan çıkarın
Sigara, pankreas kanseri riskini 2-3 kat artırır. Pankreas hücrelerinde DNA hasarı ve iltihaplanmaya neden olarak organın fonksiyonunu bozar, tamir ve güzelleşme kapasitesini azaltır.
