Haberde, teklifin maksadının Gazze’deki savaşı sona erdirmek ve Filistin Devleti’ne giden yolu açmak olduğu belirtildi. Teklifin, geçtiğimiz hafta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu sırasında Arap ve Müslüman önderlerle yapılan görüşmelerde ABD tarafından sunulduğu kaydedildi.
Witkoff’un önerdiği planın en dikkat çeken unsurları ortasında İsrail’in ataklarını durdurması, Hamas’ın esir tuttuğu tüm İsraillileri 48 saat içinde özgür bırakması, Filistinli esirlerin ve cenazelerin iadesi, Gazze’ye insani yardım akışının başlatılması ve Hamas’ın Gazze idaresinde yer almaması yer alıyor.
Haberde, teklifin şimdi Hamas’a resmi olarak iletilmediği, fakat ABD’nin teklifi Hamas kabul etmese bile kısmen uygulamaya koymayı planladığı söz edildi.
600 YARDIM KAMYONUNA MÜSAADE VERİLECEK
Plana nazaran, Gazze’ye günde 600 yardım kamyonu girişine müsaade verilecek, altyapının yine inşası için memleketler arası bir ekonomik kalkınma planı başlatılacak. Yardımlar ise Birleşmiş Milletler, Kızılay ve bağımsız kuruluşlar tarafından dağıtılacak. Gazze’nin idaresi, Hamas’ın dışında tutulacak bir Filistinli teknokratlar hükümeti tarafından üstlenilecek.
FİLİSTİN POLİSİ KURULACAK
ABD, Arap ülkeleri ve memleketler arası ortaklarla birlikte Gazze’de güvenliği sağlamak için süreksiz bir milletlerarası istikrar gücü kurmayı planlıyor. Bu yapı, Filistinli bir polis gücü oluşturmak ve eğitmekle de sorumlu olacak.
İLHAK OLMAYACAK
Planın öbür unsurları ortasında İsrail’in Gazze’yi ilhak etmeyeceği, mevcut işgal ettiği bölgeleri kademeli olarak milletlerarası güce devredeceği ve Katar’ın Gazze’de arabuluculuk rolüne hürmet duyulacağı bilgisi yer alıyor.
ve son unsurda ise ABD’nin, “barış içinde bir ortada yaşamayı” mümkün kılacak bir siyasi ufuk üzerinde Filistinliler ve İsrailliler ortasında diyalog başlatmayı amaçladığı vurgulanıyor. Plan ayrıyeten, Filistin Devleti’nin kurulmasına yönelik muteber bir yolun açılabileceğini öngörüyor.
İşte unsur madde Gazze planı…
“1. Gazze, komşularına tehdit oluşturmayan, radikalleşmenin ortadan kaldırıldığı, terörden arındırılmış bir bölge olacaktır.
2. Gazze, (Filistinli) halkın faydasına yine geliştirilecektir.
3. İsrail ve Hamas bu öneriyi kabul ederse, savaş derhal sona erecek, İsrail ordusu tüm ataklarını durduracak ve Gazze Şeridi’nden kademeli olarak çekilecektir.
4. İsrail’in muahedeyi kamuoyu önünde kabul etmesinden sonraki 48 saat içinde, sağ ve meyyit tüm İsrailli esirler iade edilecek.
5. Esirler iade edildikten sonra İsrail, ömür uzunluğu mahpus cezasına çarptırılmış birkaç yüz Filistinli esiri ve savaşın başlangıcından bu yana esir alınan binden fazla Gazze sakinini hür bırakacak, birkaç yüz Filistinlinin naaşını teslim edecek.
6. Esirler iade edildikten sonra barış içinde bir ortada yaşamayı taahhüt eden Hamas üyeleri affedilecek, Gazze Şeridi’nden ayrılmak isteyen üyelere ise kendilerini kabul eden ülkelere gitmek için inançlı geçiş hakkı tanınacaktır.
7. Muahedeye varıldığında, Gazze Şeridi’ne Ocak 2025’teki mutabakatta belirlenen ölçüden daha az olmamak kaydıyla insani yardım girişi başlayacaktır. Bu kapsamda günde 600 kamyon yardım, kritik altyapının yenilenmesi ve molozların kaldırılması için gerekli ekipmanların girişine müsaade verilecektir.
8. Yardımlar, her iki tarafın da (Hamas ve İsrail) müdahalesi olmaksızın, Birleşmiş Milletler (BM), Kızılay ve bağımsız öbür milletlerarası kuruluşlar tarafından dağıtılacaktır.
9. Gazze, halka günlük hizmetleri sağlamakla sorumlu olacak Filistinli teknokratlardan oluşan süreksiz bir geçiş hükümeti tarafından yönetilecektir. Hükümet, ABD’nin Arap ve Avrupalı ortaklarıyla istişare ederek kurduğu yeni bir memleketler arası kuruluş tarafından denetlenecektir. Filistin İdaresi ıslahat programını tamamlayana kadar Gazze’nin tekrar inşası için bir finansman çerçevesi oluşturacaktır.
10. Çağdaş Orta Doğu kentlerinin inşasında tecrübeli uzmanların bir ortaya getirilmesi, yatırımları çekmek ve istihdam oluşturmak maksadıyla Gazze’nin tekrar inşası için bir ekonomik plan oluşturulacaktır.
11. İştirakçi ülkeler tarafından müzakere edilmiş indirimli gümrük tarifeleri ve erişim oranları ile bir ekonomik bölge kurulacaktır.
12. Kimse Gazze’yi terk etmeye zorlanmayacak, terk etmeyi seçenlerin ise geri dönmesine müsaade verilecek. Ayrıyeten Gazze sakinleri kalmaya teşvik edilecek ve orada daha âlâ bir gelecek inşa etme fırsatı sunulacak.
13. Hamas, Gazze’nin idaresinde hiçbir rol oynamayacak. Tüneller dahil olmak üzere atak maksatlı askeri altyapının yıkılması ve inşasının durdurulması konusunda taahhüt verilecek. Gazze’nin yeni önderleri, komşularıyla barış içinde bir ortada yaşamayı taahhüt edecek.
14. Hamas ve öbür Gazze kümelerinin yükümlülüklerini yerine getirmesini ve Gazze’nin İsrail’e yahut kendi halkına tehdit oluşturmamasını sağlamak için bölgesel ortaklar tarafından bir güvenlik garantisi verilecektir.
15. ABD, Arap ülkeleri ve öbür milletlerarası ortaklarla Gazze Şeridi’ndeki güvenliği denetlemek üzere derhal konuşlandırılacak süreksiz bir memleketler arası istikrar gücü oluşturmak için çalışacaktır. Bu güç, uzun vadeli bir iç güvenlik organı olarak misyon yapacak bir Filistin polis gücü oluşturacak ve eğitecektir.
16. İsrail, Gazze’yi işgal yahut ilhak etmeyecek, İsrail ordusu, bölgede değişen güvenlik güçleri istikrarı sağlandıkça şu anda işgal ettiği toprakları kademeli olarak devredecektir.
17. Hamas bu öneriyi geciktirir yahut reddederse, üstteki noktalar terörden arındırılmış bölgelerde uygulanacak ve İsrail ordusu bu bölgeleri kademeli olarak milletlerarası istikrar gücüne devredecektir.
18. İsrail, Katar’da gelecekte taarruz düzenlememeyi kabul eder. ABD ve milletlerarası toplum, Doha’nın Gazze’de değerli arabuluculuk rolünü kabul eder.
19. Nüfusu radikalleşmeden uzaklaştırmak için bir süreç oluşturulacaktır. Bu süreç, İsrail ve Gazze’deki zihniyet ve anlatıları değiştirmek gayesiyle dinlerarası diyalogu da içerecektir.
20. Gazze’nin tekrar inşası ilerledikçe ve Filistin İdaresi ıslahat programı uygulandıkça Filistin halkının dileği olarak kabul edilen Filistin Devleti’nin kurulması için muteber bir yolun şartları oluşabilir.
21. ABD, barış içinde bir ortada yaşama için siyasi bir ufuk üzerinde anlaşmak üzere İsrail ve Filistinliler ortasında bir diyalog kuracaktır.”
