12 Eylül’de yayımlanan bir perspektif yazısında, birtakım bilim insanları beyin organoidlerinin şuur eşiğine yaklaştığını ve bu olasılığın artık ciddiyetle ele alınması gerektiğini savundu. Muharrirler, organoidler şuur kazanırsa, üzerlerinde yapılacak deneylerin daha sıkı düzenlemelere tabi tutulması gerektiğini belirtiyor.
Organoidler hâlâ hayli kolay yapılar. Ekseriyetle beynin sırf tek bir bölgesini taklit edecek halde üretiliyorlar. Lakin son vakitlerde geliştirilen tekniklerle, bu yapılara birden fazla beyin bölgesi birleştirilebiliyor (bu çeşitlere “assembloid” deniyor) ve daha fazla hücre tipi dahil edilerek gerçek beyin ortamına daha yakın modeller elde ediliyor.
Bazı bilim insanları bu gelişmelere karşın organoidlerin hâlâ şuur için gerekli karmaşıklığa ulaşmadığını düşünüyor. Şuur, en genel manasıyla “kendinin farkında olma”, “çevreyi algılama” ya da “duyumsama” üzere yetileri içeriyor. Lakin öbür uzmanlar, organoidlerin bu eşiğe çok yakın olduğunu ve bilimsel topluluğun bu ihtimale hazır olmadığını savunuyor.
Live Science’a konuşan birtakım uzmanlar, şuurlu bir organoid üzerinde etik kıymetlendirme yapılmaksızın deneyler yürütmenin önemli ahlaki problemler doğurabileceğini belirtiyor. Öbür bir görüş ise, aslında laboratuvar hayvanları üzere şuurlu varlıklar üzerinde deneyler yapıldığı için, misal etik kuralların beyin organoidlerine de uygulanabileceğini savunuyor.
Bu görüşe nazaran, organoidler de tıpkı hayvanlar üzere etik kurallar çerçevesinde kullanılırsa, bilimsel çalışmaların devam etmesinde bir sakınca olmayabilir. Fakat Live Science’nin aktardığına nazaran; bilim insanlarının ortak fikri şu ki: Bu teknolojinin geldiği nokta, düzenlemelerin tekrar gözden geçirilmesini gerektiriyor.
