Her yıl milyonlarca kişi Avrupa Birliği ülkelerine seyahat edebilmek için Schengen vizesine başvuruyor. Lakin uzun müddettir tartışılan randevu meşakkati, artan ret oranları ve masrafların yanı sıra bu sürecin göz arkası edilen bir öbür boyutu daha ortaya çıktı, o da kağıt israfı. Kamuya açık kaynaklardan derlenen bilgilere nazaran dünya genelinde her yıl yaklaşık 10 milyon kişi Schengen vizesi için müracaat yapıyor. Ortalama 30 sayfalık evrak yükü üzerinden hesaplandığında bu süreç sadece vakit ve maliyet açısından değil, çevresel tesirleri bakımından da büyük bir krize işaret ediyor.
KRİZ GİDEREK ARTIYOR
Uzmanlara nazaran yılda 300 milyon sayfaya ulaşan evrak hazırlığı yaklaşık 1500 ton kağıt tüketimi manasına geliyor. Türkiye özelinde bakıldığında ise tablo daha çarpıcı hale geliyor. Yılda 1 milyon civarında Schengen başvurusu yapıldığı dikkate alındığında sırf Türkiye’den kaynaklanan tüketim 150 ton düzeyine ulaşıyor. Bu ölçü, on binlerce ağacın kesilmesi ve milyonlarca litre su ile büyük güç kaynağının harcanması manasına geliyor.
BAŞVURULARDA TONLARCA EVRAK
Schengen müracaatında talep edilen dokümanlar hayli kabarık. Müracaat formu, pasaport ve fotokopileri, biyometrik fotoğraflar, uçak ve otel rezervasyonları, seyahat sıhhat sigortası poliçesi, banka hesap dökümleri, maaş bordroları, çalışma dokümanları, SGK hizmet dökümleri, vergi levhası ya da şirket evrakları, nüfus kayıt örneği, tapu yahut ruhsat üzere ek evraklar ile dilekçeler süreçte istenen evrakların sırf bir kısmını oluşturuyor. Ortalama bir müracaatta 25 ila 40 sayfa ortasında değişen evrak yükü ortaya çıkıyor.
Türkiye’den her yıl yapılan 1 milyonun üzerindeki müracaat hesaba katıldığında, yaklaşık 30 milyon sayfayı bulan evrak trafiği kelam konusu. Dünya genelinde 10 milyon müracaat üzerinden yapılan hesaplamada ise ortaya 300 milyon sayfa çıkıyor. Bu da sırf müracaatlar için 1500 ton kağıt manasına geliyor.
ÇEVRESEL SONUÇLAR TASA VERİCİ
Kağıt üretim süreci etrafa direkt ziyan veriyor. Dal bilgilerine nazaran bir ton kağıt üretmek için ortalama 2 ila 3,5 ton ortasında odun gerekiyor. Bu da yaklaşık 28 ila 49 ağacın kesilmesi manasına geliyor. Ortalaması üzerinden bakıldığında sırf Türkiye’den yapılan Schengen müracaatları için yılda 5 bin 700 ağacın kesilmesi gerekiyor. Dünya genelinde ise bu sayı 55 bini aşıyor. Kesilen ağaçların yanı sıra milyonlarca litre suyun tüketilmesi ve önemli oranda güç kaybı da ekleniyor.
Avrupa Birliği’nin etraf dostu siyasetleri teşvik etmesine karşın vize müracaatlarının hala ağır biçimde basılı dokümanlarla yürütülmesi büyük bir çelişki oluşturuyor. AB, kağıtsız ve dijital bir gelecek için çeşitli düzenlemeler yaparken Schengen sürecinin hala tonlarca evrak gerektirmesi hem başvuranlara hem de etrafa yük bindiriyor.
AB’NİN DİJİTALLEŞME PLANI
Avrupa Kurulu yetkilileri, Schengen vizesinde dijitalleşmeye yönelik çalışmalara dikkat çekiyor. Kurul 2022 yılında müracaat sürecinin dijitalleşmesi için teklif sundu, Haziran 2023’te bu teklif kabul edildi. Planlanan düzenleme ile hem vize etiketlerinin dijital ortama taşınması hem de müracaatların büsbütün elektronik ortamda yapılması hedefleniyor. Bu sayede kağıt tüketiminin yanı sıra müracaat için yapılan seyahatlerin de azalacağı ve sürecin etrafa daha az ziyan vereceği öngörülüyor.
