Sadece 505 kilometre genişliğinde olan Enceladus, Colorado eyaletinin içine sığabilecek büyüklükte. Lakin sahip olduğu sıvı su, hidrotermal güç kaynağı ve kimyasal bileşenleriyle, dünya dışı ömür için potansiyel bir yuva olarak görülüyor.
Yaklaşık 20 yıl evvel NASA’nın Cassini uzay aracı, Enceladus’un yüzeyinin altında bâtın dev bir tuzlu okyanusun bulunduğunu ve uydunun güney kutbuna yakın çatlaklardan mikroskobik “buz taneleri” fışkırttığını ortaya çıkarmıştı. Sonraki araştırmalarda bu tanelerde ömür için gerekli altı temel elementin beşine (karbon, hidrojen, azot, oksijen ve fosfor – kükürt hariç) rastlandı.
Ancak bu bulguların birden fazla, Satürn’ün parlak ana halkalarının dışında yer alan E halkasında onlarca, hatta yüzlerce yıl evvel birikmiş “eski” buz tanelerinden elde edilmişti. Bu da kelam konusu bileşiklerin nitekim Enceladus’tan mı yoksa uzayda halkayı etkileyen süreçlerden mi kaynaklandığı sorusunu gündeme getiriyordu.
Şimdi astronomlar, Enceladus’tan taze formda püskürtülen buz tanelerinde organik moleküller tespit etti. Nature Astronomy mecmuasında yayımlanan yeni araştırma, bu moleküllerin azot ve oksijen içeren yapılara sahip olabileceğini gösteriyor.
2008’de Cassini, Enceladus’un yeni püskürttüğü buz tanelerinden oluşan bir gayzerin içinden geçtiğinde, bu taneler uzay aracının Kozmik Toz Analizörü’ne çarptı.
Bu çarpma saniyede 18 kilometre üzere yüksek bir süratte gerçekleştiği için su molekülleri kümelenmedi ve grup “daha evvel bâtın kalmış sinyalleri” görebildi. Araştırmacılar bu taze buz tanelerinin kütle spektrometrisi tahlilini yaparak, Dünya’da karmaşık moleküllerin oluşumunda rol oynayan bileşiklere rastladı.
Araştırma takımından Prof. Frank Postberg, “Bu moleküller, Cassini’nin Satürn’ün E halkasında tespit ettiği karmaşık organik moleküllerin uzayda uzun müddet kalmalarının bir eseri olmadığını, Enceladus’un okyanusunda zati mevcut olduklarını kanıtlıyor” dedi.
Araştırmacılardan Nozair Khawaja ise, bu moleküllerin biyolojik açıdan ehemmiyet kazanabileceği çeşitli yollar bulunduğunu belirterek, “Bu durum uydunun yaşanabilir olma ihtimalini artırıyor” dedi. Lakin Enceladus’ta hayat bulunmamasının bile başlı başına büyük bir keşif olacağını, “doğru şartlar varken neden ömrün oluşmadığı” üzere değerli sorular doğuracağını vurguladı.
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Enceladus’un güney kutbuna iniş yaparak daha fazla örnek toplamak için bir uzay misyonu planlıyor. Bu misyonun en erken 2040’ların başında başlaması hedefleniyor.
