Uyku, sıhhatin temel ögelerinden biri olarak kabul ediliyor. Kâfi uyku, beynin yenilenmesini sağlar, gerilimin birikmesine karşı korur ve güç düzeylerinin yine dolmasına yardımcı olur. Makûs geçen geceler ise kilo alımından depresyon, anksiyete ve tip 2 diyabet üzere kronik hastalıklara kadar pek çok sıhhat sıkıntısına yol açabiliyor. Bu nedenle uykusuz gecelerin bedene ziyan verdiği görüşü yaygın. Ancak The Journal of Immunology Mecmuası’nda 24 Şubat 2025’te yayımlanan yeni bir araştırma, sırf bir gecelik uykusuzluğun bile hem obez bireylerde hem de zayıf ve sağlıklı bireylerde hücrelerde değişikliklere yol açabileceğini ortaya koydu.
237 kişinin uyku alışkanlıkları incelendi
topsante’nun haberine nazaran araştırmacılar, bu sonuca ulaşabilmek için 237 sağlıklı iştirakçinin uyku alışkanlıklarını inceledi. İştirakçiler, beden kitle indeksine (VKİ) nazaran zayıf, kilolu ve obez olmak üzere üç kümeye ayrıldı. Bir hafta boyunca, iştirakçilere uyku mühletleri, kalitesi ve kesintilerini tahlil etmek hedefiyle aktivite sensörleri takıldı. Ayrıyeten, iştirakçilere çeşitli kan testleri de uygulandı.
Araştırma, obez bireylerin uyku kalitesinin öbür kümelere nazaran daha düşük olduğunu ortaya koydu. Ayrıyeten, kan testlerinde yüksek seviyede inflamasyon belirteçleri tespit edilerek, bu şahısların daha yüksek kronik inflamasyondan etkilendikleri gözlendi. Araştırmacılar, tıpkı vakitte klasik monositlerin (bağışıklık hücreleri) sayısında azalma, klasik olmayan monositlerde ise artış gözlemlediler. Bu hücreler, inflamasyon sinyallerine verilen cevapta değerli bir rol oynuyor.
Araştırmanın ikinci kademesinde, araştırmacılar beş sağlıklı, zayıf genç yetişkinden 24 saat boyunca hiç uyumamalarını istedi. Sonuçlar, obez iştirakçilerde gözlemlenenle misal formda, bu kümede da klasik olmayan monositlerde bir artış olduğunu ortaya koydu. Yani, yalnızca bir gecelik uykusuzluk bile zayıf ve sağlıklı bireylerin sıhhatini olumsuz etkileyebiliyor. Araştırmacılara nazaran, tekrarlayan uykusuz geceler, obezite, diyabet ve kalp damar hastalıkları üzere patolojilerin gelişimiyle alakalı inflamasyon sistemlerini tetikleyebilir.
Uyku bozukluğu giderek artıyor
Çalışmaya liderlik eden Dr. Fatema Al-Rashed, yaptığı açıklamada, “Sonuçlarımız, bunun giderek artan bir halk sıhhati sorunu olduğunu gösteriyor” dedi. Dr. Al-Rashed, teknolojik gelişmeler, ekran başında geçirilen müddetin artması ve değişen toplumsal normların nizamlı uyku saatlerini giderek daha fazla bozduğunu belirterek, “Uyku bozukluğunun bağışıklık sıhhati ve genel refah üzerinde derin tesirleri vardır” sözlerini kullandı.
“Uzun vadede, bu araştırmanın, uykunun halk sağlığındaki temel rolünü kabul eden tedbirler ve stratejilere yol açmasını umuyoruz,” diyor araştırmacılar. Artık ise, uyku eksikliği ile bağışıklık sistemindeki değişiklikler ortasındaki sistemleri daha ayrıntılı incelemeyi planlıyorlar. Ayrıyeten, uyku terapisi üzere müdahalelerin bu değişiklikleri bilakis çevirip çeviremeyeceğini de araştırmak istiyorlar.
