Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) datalarına nazaran, Türkiye’nin ihracatı ocak ayında geçen yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 5,8 artarak 21,2 milyar dolara ulaştı.
Türkiye, Afrika ülkelerine ocak ayında 1,5 milyar dolarlık ihracata imza attı. Bu meblağın 1 milyar doları Kuzey Afrika’ya yapılırken, bu oran da bölgeye ihracatın yüzde 67’sini oluşturmuş oldu.
Ocak ayında geçen yılın birebir devrine nazaran Türkiye’nin ihracatı Afrika ülkelerine yüzde 7,1, Kuzey Afrika ülkelerine ise yüzde 12,7 artış kaydetti.
MISIR BÖLGEYE İHRACATTA ÖNCÜ
Kuzey Afrika ülkeleri ortasında en fazla ihracat 256,3 milyon dolarla Mısır’a gerçekleşti.
Türkiye ve Mısır ortasındaki münasebetlerde olağanlaşma adımları, ülkeye ihracatta meyvelerini vermeye devam ediyor.
Mısır’ı 253,2 milyon dolarla Fas, 225,3 milyon dolarla Libya, 186,5 milyon dolarla Cezayir, 85,4 milyon dolarla Tunus ve 28 milyon dolarla Sudan izledi.
Bölgede kıymet bazında ihracat artışında ise Libya öne çıktı.
Türkiye’nin Libya’ya ihracatı ocak ayında geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran 61,7 milyon dolar arttı. İhracat artışında Libya’yı 22 milyon dolarla Sudan, 19,9 milyon dolarla Mısır, 18,2 milyon dolarla Tunus, 10,4 milyon dolarla Fas takip etti.
Bölgede ocak ayında geçen yılın birebir periyoduna nazaran dış satımın gerilediği tek ülke Cezayir oldu. Türkiye’nin bu ülkeye ihracatı 15,8 milyon dolar azalış kaydetti.
KUZEY AFRİKA’YA EN FAZLA İHRACAT KİMYA SEKTÖRÜNDEN
Sektörel olarak bakıldığında Kuzey Afrika ülkelerine en fazla ihracatı 178,7 milyon dolarla kimyevi unsurlar ve mamulleri gerçekleştirdi.
Bölgeye bu kesimin akabinde çelik dalında 129,2 milyon, hububat bakliyat yağlı tohumlar ve mamullerinde 108,6 milyon, dokumacılık ve hammaddelerinde 104,8 milyon, otomotiv sanayisinde 72,4 milyon dolarlık dış satım yapıldı.
Kuzey Afrika ülkelerinin en az talep gösterdiği dallar ise 2,6 milyon dolarla tütün, 1,5 milyon dolarla yaş meyve ve zerzevat, 952 bin dolarla süs bitkileri ve mamulleri, 764 bin dolarla zeytin ve zeytinyağı, 44 bin dolarla gemi yat ve hizmetleri oldu.
“AFRİKA KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ ŞİRKETLER İÇİN FIRSAT”
World Cooperation Industries (WCI) Forum Başkanı ve Afrika Ticaret Merkezleri Kurucusu Utku Bengisu, dünyadaki ticaret döngüsünün bozulmasının, lojistik maliyetlerin artmasının Afrika kıtasında ticareti de etkilediğini fakat buna karşın Türkiye’nin Kuzey Afrika ülkelerine ihracatını artırdığını söyledi.
Bengisu, yapılan ihracatı kıymetli bulduğunu söyledi. Buralara yapılan dış satımda ihracatın kodlarının da altına inilmesi gerektiğini belirten Bengisu, “Mesela Mısır’a, Fas’a yaptığımız ihracatın yatırım malları makine aksamları ihracatı biraz fazlaysa önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde Türkiye’den oralara yatırım kayıyor manasına gelebilir.” dedi.
Bengisu, Afrika’nın küçük ve orta ölçekli şirketler için fırsat sunduğunu kaydetti.
Kuzey Afrika ülkelerinin biraz daha gelişmiş olduğu için buralara daha kolay ihracat yapıldığını aktaran Bengisu, “Bizim bugün Mersin limanından Libya’ya bir eseri göndermemiz 4 günümüzü alabilirken, Çin’in Guangzhou’dan Libya’ya tıpkı konteyneri göndermesi tahminen 2 ayını alıyor. Hasebiyle biz maça çok önde ve maliyetler açısından da çok âlâ formda başlıyoruz ama bunu kâfi derecede değerlendirmediğimizi düşünüyorum.” diye konuştu.
Çin’in o bölgelere ihracatının dışında yatırımını da artırdığına işaret eden Bengisu, “Biz ‘Büyük Türkiye’ ülküsünü gerçekleştireceksek bu yalnızca ürettiğimiz eseri yurt dışına satmakla değil, üst akıl uygulayarak birtakım eserlerde daha uygun maliyetlerde üretim yapabileceğimiz bölgelerde fabrika açmamız gerekiyor.” sözlerini kullandı.
Bengisu, “Türkiye sayesinde ayakta duran, iç savaştan ve bölünmeden kurtulan Libya’da niçin büyük organize sanayi bölgesi kurmuyoruz? Türkiye neden Libya’nın bütün elektriğini, ön inşaat materyalini, tarım gerecini üretmesin? Sudan’a baktığımızda Sudan’ın dış ticaret endeksine nazaran ülkenin yüzde 30’u Türkiye tarafından karşılanıyor. İç savaş orada bitme noktasına geliyor.” yorumunu yaptı.
Yakın vakitte Sudan’ın yatırım bakanıyla görüştüklerini söyleyen Bengisu, ülkenin imarı, inşası, endüstrisinin yapılandırılması dahil bütün kollarda Türkiye’yle işbirliği yapmak istediğini kaydetti.
Dönüştürülebilir ihracata dikkati çeken Bengisu, Türk yatırımcıların o bölgeye gönderilerek orada kolay üretilebilecek eserleri Afrika kıtasında üreterek bir döngü kurulabileceğini lisana getirdi.
Bengisu, “500 milyar dolar, 1 trilyon dolar üzere Türkiye’yi ihracatta dünyanın birinci 10 ülkesine sokabilecek sayılara ulaşmak için bu dönüştürülebilir ihracat modelini getirmemiz lazım. Kuzey Afrika, bunun için yeterli bir örnektir. Oraya yaptığımız ihracat şayet makine ve ekipmanları kesimindeyse oraya kimi yatırımcıları gönderdiğimiz vakit bu dönüşüm size kar transferi olarak geri gelir. Türkiye’de de savunma endüstrisiyle, insansız hava aracıyla dünyayla rekabet edilebilecek başka projelerin finansmanıyla uğraşılır.” değerlendirmesinde bulundu.
Afrika’nın hakikat kıymetlendirilmesi gerektiğini söz eden Bengisu, Afrika kıtasında bölgelere nazaran farklı başka stratejik ataklar yapılması gerektiğini vurguladı.
Bengisu, bununla ilgili stratejik yol haritasına muhtaçlık olduğunun altını çizdi.
TİM bilgilerine nazaran, 2025’in ocak periyodunda Kuzey Afrika’da en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkeler şöyle:
