Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Cesur, obezitede genetiğin hissesinin yüzde 40’a çıktığını vurguladı.
Prof. Dr. Cesur, “Obezite, genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimiyle gelişen, kolay bir irade eksikliğiyle açıklanamayacak kadar karmaşık bir hastalıktır. Çağdaş hayat üslubu, yüksek kalorili beslenme ve fizikî inaktivitenin yaygınlaşması, insülin direncinin artmasına ve metabolik bozuklukların tetiklenmesine yol açmaktadır. Obezitenin kalıtsal geçiş oranı yüzde 25-40; insülin direnci Tip-2 diyabet riskini beş kat artırıyor. Karbonhidrattan güçlü yemeklerden 1-4 saat sonra kan şekeriniz çıkabilir. Obezitenin önlenmesi ve idaresi, sırf kişisel eforla değil, multidisipliner bir yaklaşımla ele alınmalı; beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi, fizikî aktivitenin artırılması ve metabolik istikrarın sağlanmasına yönelik kapsamlı stratejiler geliştirilmelidir” dedi.
‘HER 3 ŞAHISTAN 1’İ RİSK ALTINDA’
Günümüzde her 3 şahıstan 1’inde insülin direnci olduğunun iddia edildiğini belirten Prof. Dr. Alper Sönmez de bu durumun fark edilmemesinin Tip-2 diyabet riskini 5 kat artırdığını kaydetti. Sönmez, “Günlük hayatta sık görülen yorgunluk, ani açlık krizleri ve kilo vermekte zorlanma üzere belirtiler, bu metabolik dengesizliğin en yaygın göstergeleri ortasında. İnsülin direnci sessizce ilerliyor, ancak siz tedbir alarak süreci bilakis çevirebilirsiniz” sözlerini kullandı.
Doç. Dr. İbrahim Demirci ise, Türkiye’de her 2 şahıstan 1’inin fazla kilolu olduğunu ve obezite oranının yüzde 16’ya ulaştığını belirterek, “Obezite artık yalnızca ferdi bir sıhhat sorunu değil, global bir salgın haline geldi. Türkiye’de her iki bireyden biri fazla kilolu, toplumun yüzde 16’sı ise obez. Üstelik obezite, yalnızca kilo fazlalığından ibaret değil; Tip 2 diyabet, hipertansiyon, kalp hastalıkları, inme ve kimi kanser çeşitleri dahil olmak üzere birçok önemli hastalığa yer hazırlıyor. Kullanılan birtakım antidepresanlar, diyabet ilaçları, kortikosteroidler ve beta blokerler de farkında olmadan kilo alımına sebep olabiliyor” dedi.
‘GÜNÜMÜZ DİYETLERİ HERKESE UYGUN DEĞİL’
Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Serap Hoş de, “Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran günde 5 porsiyon zerzevat ve meyve tüketmek sağlıklı bir ömrün olmazsa olmazı. Lakin beslenme, yalnızca zerzevat ve meyveyle sonlu değil; bedenin her gün 50 farklı besin öğesine gereksinimi var. Günümüzde tanınan diyetlerin birden fazla ketojenik, aralıklı oruç, alkali beslenme, glutensiz diyetler herkese uygun değil.
1000 kalorinin altındaki açlık diyetleri kas kaybına ve yorgunluğa neden olurken, yalnızca sıvı tüketimine dayalı diyetler uzun müddet sürdürülemez. Beslenmede yapılan küçük değişiklikler bile büyük fark yaratabilir. Örneğin, her gün 1 küçük kare çikolata tüketmek yılda 2,5 kg fazladan kilo almanıza neden olabilir. 1 dilim pasta yemek ise ortalama 1-1,5 saat yürüyüş gerektirir. Porsiyon denetimi, istikrarlı beslenme ve hareketli bir hayat şekli, en tesirli ve sürdürülebilir kilo idaresi yöntemidir” diye konuştu.
‘EGZERSİZ KRİTİK DEĞERE SAHİP’
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Nuri Çetin ise, hareketli hayatın ehemmiyetinin altını çizerek, “Obeziteyle çabada antrenman, yalnızca kilo denetimi değil, birebir vakitte kalp-damar sıhhatini muhafaza açısından da kritik değere sahiptir. Haftada en az beş gün, orta şiddette fizikî aktivite önerilir. Aerobik, direnç ve esneklik idmanlarını içeren tertipli bir program, sağlıklı ve sürdürülebilir sonuçlar sağlar” dedi.
