SIBO nedir?
SIBO, İngilizce ismiyle “Small Intestinal Bacterial Overgrowth” yani ince bağırsakta bakteri çoğalması demektir. Olağanda sindirim bakterilerinin büyük çoğunluğu kalın bağırsakta yaşar. Fakat kimi şartlarda bu bakteriler kazara ince bağırsağa geçer ve burada çok çoğalır.
İnce bağırsak, emilim yapılan yerdir. Buraya giren bakteriler, besinlerle birlikte gelen karbonhidratları fermente ederek çok gaz, toksin ve asit üretir. Bu da şişkinlik, kramp, hazımsızlık ve bağırsak ritminde bozulmalara neden olur. (Mayo Clinic, 2022)
Belirtiler neler?
SIBO çok çeşitli belirtiler verir. En yaygın olanları:
– Yemekten çabucak sonra şişkinlik. (Özellikle karbonhidratla)
– Ağız kokusu.
– Geğirme + karında su kabarcığı üzere sesler.
– Gün içinde değişen ishal/kabızlık döngüsü.
– Beslenmeye karşın zayıflayamama.
– Demir, B12, D vitamini eksiklikleri.
– Ciltte sivilce, kaşıntı, döküntü.
En tipik işaret: Sabah kalktığınızda düz olan karnın, kahvaltıdan sonra süratle balon üzere şişmesi.
Nasıl teşhis konur?
SIBO teşhisi, hidrojen ve metan gazı ölçümü yapılan nefes testleriyle konur.
Nefes testi öncesi uymanız gereken 6 kural
1. Testten 12 saat evvel aç kalın.
2. 24 saat evvelce lifli besinleri kesin.
3. Antibiyotik, antasit ve probiyotikleri 1 hafta evvelden bırakın.
4. Test sabahı yalnızca su için.
5. Sigara ve sakız yasak.
6. Test sırasında konuşmayın, oturarak bekleyin.
Kurallar ihlal edilirse test yanlış olumlu verebilir.
(Monash University SIBO Protocol, 2023)
Kimler risk altında?
– İrritabl bağırsak sendromu (IBS) olanlar.
– Gastrit, reflü için uzun periyodik PPI (mide asidi baskılayıcı) ilaç kullananlar.
– Diyabet hastaları. (Özellikle tip 2)
– Tiroit hastaları. (Hipotiroidi)
– Romatizmal hastalıklar. (özellikle sistemik lupus, skleroderma)
– Geçirilmiş bağırsak ameliyatı olanlar.
– Çok gerilim + düşük mide asidi olanlar. (Cleveland Clinic, 2023)
Tedavi nasıl olur?
Tedavi bireye nazaran değişmekle birlikte genel adımlar şunlardır:
1 Beslenme düzenlemesi: FODMAP diyeti
2 Antimikrobiyal tedavi: Rifaximin üzere maksada yönelik antibiyotikler
3 Bağırsak hareketliliğini artırıcı casuslar.
4Probiyotik dayanağı (bazı çeşitlerde yararlı olabilir, kimilerinde ziyan verir)
5 Gerilim idaresi ve mide asidi takviyeleri (örneğin betain HCl)
(Gastroenterology & Hepatology, 2024)
Bugün deneyebileceğiniz 3 şey
1 Düşük FODMAP kahvaltı tarifi
– 1 adet haşlanmış yumurta
– 1 dilim glutensiz ekmek
– 1/2 avokado
– 1 yemek kaşığı zeytinyağı
– 1 fincan zencefil çayı (Monash University, 2023)
2 Öğün sırasını değiştirin
Karbonhidrat en sona bırakıldığında glukoz salınımı yavaşlar, bağırsakta fermantasyon riski azalır.
3 10 dakika sağ yana yatma
Yemekten sonra 10 dakika sağ tarafınıza hakikat uzanmak, mide boşalmasını hızlandırır ve bakterilerin üst gerçek ilerlemesini maniler. (Clinical Gastroenterology Reports, 2023)
SIBO dostu 5 gıda/ 5 tehlike
Tüketin:
– Kabak n Salatalık
– Yumurta n Zeytinyağı
– Zencefil
Kaçının:
– Soğan & sarımsak
– Fasulye, nohut
– Elma, armut
– Süt ve yoğurt
– Kepekli ekmek
Bu liste “düşük FODMAP” diyetine nazaran hazırlanmıştır. Kalıcı değildir, tedavi sürecine mahsustur. (Mayo Clinic, 2023)
YARIN
– Probiyotik mi, Prebiyotik mi, Postbiyotik mi?
– Yoğurt mu içelim, kapsül mü alalım?
– Etiketinde “probiyotik” yazan her eser işe fayda mı?
– Destek alırken en çok yapılan 5 yanılgı ne?
