Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji Kısım Lideri Prof. Dr. Gülay Karagüzel, çocuklarda kısa uzunluğu hakikat tanımlamak için uzunluk ölçümünün gerçek yapıldığından emin olunması gerektiğini söyledi.
Çıplak ayakla uygun konumda ölçüm yapıldıktan sonra çocuğa mahsus olağan uzunluk aralığının ne olduğunun bilinmesi gerektiğini lisana getiren Karagüzel, büyüme çağındaki çocukların uzunluğunun yaşa, cinsiyete ve etnik kökene nazaran değişebildiğini tabir etti.
Karagüzel, kısa uzunluklu çocuklara yanlışsız teşhis koyup erken müdahale edebilmek için çocuğun yaş ve cinsiyetine nazaran hazırlanmış büyüme eğrilerinin kullanılması gerektiğini anlattı.
“Boyu kısa” denilerek doktora getirilen kimi çocukların uzunluğunun olağan saptandığı üzere, uzunluk kısalığı olan birtakım çocukların ise uzmana gösterilmesinde gecikmeler olabildiğine dikkati çeken Karagüzel, “O nedenle doğumdan itibaren tüm çocukların tertipli olarak büyümesinin denetim edilmesi gerekiyor. Büyüme izlenirken, uzama suratı hesaplanarak büyümenin temposu da değerlendirilebilir” diye konuştu.
“Sağlıklı beslenme, uyku sistemi ve antrenman en kıymetli düzeltilebilir faktörlerdir”
Büyümenin uygun biçimde gerçekleşmesi için sağlıklı beslenme, uyku sistemi ve idmanın en kıymetli düzeltilebilir faktör olduğuna işaret eden Karagüzel, anne-baba uzunluğuyla bağlantılı genetik potansiyelin yanı sıra gerilimle bağlantılı his durumunun da ehemmiyetini unutmamak gerektiğini belirtti.
Karagüzel, uzunluk kısalığının kronik hastalıkların belirtisi olabileceğini vurgulayarak, “Boy kısalığı olan çocuğun sistemik muayenelerinin yapılması kıymetlidir. Muayene ile öbür bir hastalık belirtisi olup olmadığı kıymetlendirilir. Örneğin uzunluk kısalığı ile birlikte kilo kaybı da varsa malnütrisyon denilen protein-enerji yetersizliği, kronik ishale sebep olan bağırsak emilim bozuklukları düşünülmelidir” biçiminde konuştu.
Prof. Dr. Gülay Karagüzel, benzeri biçimde kronik böbrek, karaciğer, metabolik, romatolojik, kan, kalp ve birtakım genetik hastalıkların yanı sıra erken ergenlik ve hipotiroidinin uzunluk kısalığı ile gelebileceğini fakat bu çocuklarda eşlik eden öteki bulguların da görüleceğini kaydetti.
Çocuğun yaşına uygun kalori muhtaçlığını içeren, istikrarlı ve doğal beslenme içeriğinin değerli olduğunu anlatan Karagüzel, rafine besinlerden, abur cubur olarak tanımlanan atıştırmalıklardan ve tek istikametli beslenmekten kaçınılması gerektiğini lisana getirdi.
Karagüzel, ergenlik periyodunda hormonların tesiriyle büyümenin ivme kazandığına işaret ederek, “Ergenlik evresine has büyüme atağının olmaması, final boyun beklenenden daha kısa olmasına sebep olur. Bu nedenle ergenlik bozukluklarına yatkınlık sağlayan olumsuz hayat faktörlerinden de kaçınmak gerekiyor” sözlerini kullandı.
Boy kısalığının tedavi edilebilmesi için öncelikle sebebinin saptanmasının kıymetli olduğunun altını çizen Karagüzel, “Örneğin sebep hipotiroidi ise tiroid hormonu tedavisi verilir, anemisi varsa onu tedavi etmek gerekir. Büyüme hormonu eksikliği varsa büyüme hormonu tedavisi verilir. Bununla birlikte şimdi tedavi edilemeyen kimi genetik sebepli kısalıklar da var” dedi.
