Araştırmacılar, 2 bin yıllık Privernum arkeolojik alanından alınan Roma betonu örneklerini incelediklerinde, karışım içinde küçük beyaz kireç kesimleri bulunduğunu fark etti. Daha evvel zayıf karıştırma sonucu oluştuğu düşünülen bu kesimlerin aslında şuurlu olarak betona dahil edildiği ortaya çıktı.
MIT’den gereç bilimcisi Admir Masic, “Romalılar asırlardır kusursuz tanımlarla beton üretiyordu. Neden makus bir karışım yapsınlar? Bunun gerisinde öteki bir sır olmalıydı” dedi.
BETONUN SIRRI: ‘SICAK KARIŞIM’ TEKNİĞİ
Ekip, beyaz kireç kesimlerinin, betonun hazırlanma yolunun farklı olduğunu gösterdiğini keşfetti. Klâsik olarak, kireç evvel suyla karıştırılıp “sönmüş kireç” hâline getirilerek betona eklenir. Lakin, Romalıların “sıcak karışım” ismi verilen farklı bir teknik kullandıkları ortaya çıktı.
Bu yolda:
- Sönmemiş kireç (kalsiyum oksit) direkt volkanik kül ve suyla karıştırılıyor.
- Yüksek sıcaklıkta kimyasal tepkiler gerçekleşiyor.
- Betonun daha süratli sertleşmesini ve dayanıklılığının artmasını sağlıyor.
KENDİNİ ONARMA YETENEĞİ
“Sıcak karışım” tekniği, Roma betonuna fevkalâde bir kendini yenileme yeteneği kazandırıyor.
- Beton çatladığında, çatlak öncelikle beyaz kireç modüllerine yöneliyor.
- Çatlaklardan içeri giren su, kireç ile tepkiye girerek kalsiyum karbonat oluşturuyor.
- Bu husus, çatlağı doldurup betonun tekrar bütünleşmesini sağlıyor.
Bu süreç, Caecilia Metella’nın 2 bin yıllık mezarında ve Roma deniz surlarında gözlemlendi. Araştırmacılar, bu teknik sayesinde betonun deniz suyuna karşı bile binlerce yıl dayanabildiğini belirtti.
Araştırma grubu, bu keşfi test etmek için antik ve çağdaş tanımlarla “sıcak karışımlı” Roma betonu üretti. Kireç içeren beton çatladığında 2 hafta içinde büsbütün güzelleşirken, denetim kümesi olan çağdaş beton çatlaklı kalmaya devam etti.
